Ruim zicht vanuit het eiersorteerstation

De prachtig aangelegde tuin en het opgeruimde erf van Anja en Jos van Uden uit Geffen zien er uitnodigend uit. Wat ook meteen opvalt als je het terrein van de pluimveehouderij betreedt, zijn de grote ramen in de schuur, waardoorheen je goed zicht hebt op de sorteer- en inpakruimte. Jos: ‘Wie wordt er nu gelukkig als je bij somber weer in een donkere ruimte onder tl-licht eieren aan het inpakken bent, terwijl de eierprijzen ook nog eens slecht zijn? Werken met daglicht en zo nu en dan naar buiten kunnen kijken, is veel fijner! Bovendien heb ik zo precies zicht op wie er het erf op komt.’

Anja is deze dag niet thuis, daarom geeft Jos de informatie voor de reportage. Anja (54) en Jos (55) hebben een modern pluimveebedrijf met 27.000 vleeskuikenouderdieren. Het was oorspronkelijk, toen het nog van Anja’s ouders was, een gemengd bedrijf met 35 melkkoeien in een ligboxenstal en 15.000 moederdieren in twee pluimveestallen. In 1986 – Anja werkte toen al thuis – overleed Anja’s moeder. Jos werkte in die tijd in de bouw, maar stapte bij Anja in het bedrijf. Zonder enige ervaring in de pluimveehouderij. Een moeilijke keus? Jos: ‘Nee, niet echt. Al speelde natuurlijk wel mee dat het indertijd, midden jaren tachtig van de vorige eeuw, in de bouw slecht ging. Ik had geen ervaring met kippen. Wel heb ik altijd interesse gehad in vogels, maar dat is dan ook de enige link.’ Die interesse wordt duidelijk als hij vol trots vertelt over de nestkast met jonge ransuilen die dit jaar in de oude koeienstal zijn grootgebracht.

Specialisatie

In 1998 trad Anja’s vader terug en namen Jos en Anja het bedrijf over, drie jaar nadat er een derde pluimveestal was bijgebouwd. Maar het moment van specialisatie brak aan en in 2002 kozen ze voor de vleeskuikenouderdierentak. Jos: ‘Anja heeft altijd geroepen dat ze geen koeien wilde gaan melken. Haar hart lag veel meer bij de kippen.’ De drie pluimveestallen werden elk 20 meter verlengd en de ligboxenstal degradeerde tot opslagruimte. In 2005 bouwden ze de mooie, glasrijke sorteerruimte en tot slot verrees in 2011 de vierde stal. In dat jaar zijn ook de hygiënesluis en kantine gebouwd. Jos en Anja runnen samen het bedrijf, met hulp van enkele losse arbeidskrachten. Jos doet vooral de werkzaamheden in de stal, samen halen ze de eieren uit en ook de administratieve taken verdelen ze.

Huisvesting

De 27.000 vleeskuikenmoederdieren zijn ondergebracht in vier grondstallen, drie met een lengte van bijna 90 meter, de vierde is iets korter. Drie stallen hebben legnesten van Van Gent, de vierde stal heeft legnesten van Jansen. De stallen hebben lengteventilatie. De beluchting onder de beun vindt plaats met verticale buizen volgens het mixluchtprincipe. De dieren krijgen voer via een oplierbaar Bridomat spiraalsysteem en drinkwater door middel van drinkcups van Roxell. Voor de hanen is er langs de buitenmuren een Bridomat hanenlijn. Bijzonder is het voedingswaardegerichte strooisysteem dat Jos in de  namiddag toepast om de hennen te activeren. ‘Het bevordert het scharrelgedrag en ik hoop ermee meer paringen uit te lokken. Ik gebruik hiervoor
de geperste welzijnskorrel van ABZ Diervoeding.’

Jos voert vanuit het midden van de stal om in zo kort mogelijke tijd het voer rond te krijgen. Hij werkt met dagvoorraden. ‘Elke dag zet ik alvast het voer voor de volgende dag klaar in aparte hoppers. Zo heb ik altijd een dagvoorraad klaarstaan, mocht er zich plotseling een calamiteit voordoen.’

Voeding

Al het voer komt van ABZ Diervoeding. De eerste twee weken krijgen de hennen overgangsvoer, gericht op de ontwikkeling van de kip. Zodra de eerste eieren vallen, krijgen de kippen het luxe foktoomvoer. Rond de dertig weken schakelt hij over op het tweedefasevoer. De hanen eten tot 22 à 24 weken met de kippen mee. Daarna wordt hun kam te groot en kunnen ze alleen nog eten uit het hanenvoersysteem. Daar krijgen ze speciaal hanenvoer. ‘Al zolang ik mij kan herinneren, zitten we bij ABZ Diervoeding of bij één van haar voorlopers. De relatie met ABZ Diervoeding is altijd goed geweest. De lijnen zijn kort en
dat vind ik erg belangrijk. De adviseurs zijn van heel goede kwaliteit en de chauffeurs netjes en ordelijk.’ Toch heeft Jos ooit een tijdelijke overstap gemaakt. Noodgedwongen. ‘Midden jaren negentig stopte onze vaste afnemer van de eieren. De broederij waarop we overstapten overstapten, eiste dat we voer zouden afnemen van een door hen aan te wijzen voerleverancier. Dat was eens maar nooit weer. Na één ronde kozen we voor broederij Lagerwey en daar zitten we nog steeds. En we zijn voor het voer weer teruggegaan naar ABZ Diervoeding.’

De fusie tussen Arkervaart en Brameco·Zon heeft voor zover Jos kan merken, voor hen geen gevolgen gehad. ‘Wel hoop ik dat de lijnen kort blijven en dat de directie dicht op de werkvloer blijft. Dat vind ik belangrijk binnen een bedrijf. Ik hoop dat de fusie voor alle partijen voordeel brengt, zowel voor de mensen die er werken als voor de afnemers. En dat de prijs van het kwaliteitsvoer er niet onder lijdt.’

Vijfde stal?

Jos en Anja hebben de mogelijkheid om er nog een vijfde stal bij te bouwen. De vergunning is zelfs al binnen. Maar of het er ooit van gaat komen, is nog onzeker. ‘We hebben nu al een mooi bedrijf en het is een grote investering. Daar komt bij dat onze dochters van 20 en 23 geen belangstelling hebben om het bedrijf over te nemen.’ Een bedrijfsopvolger is dus niet in beeld. En hoewel ze nog wel even de tijd hebben, zijn Anja en Jos al flink bezig met het afwegen van de verschillende mogelijkheden voor de toekomst. Ondertussen is Jos blij met de wijze waarop ze het bedrijf hebben opgebouwd tot wat het nu is. Het transparante inpaklokaal is tekenend voor het bedrijf en voor de instelling van Jos en Anja. ‘We willen het graag altijd netjes voor elkaar hebben. Dat verwachten we ook van de mensen met wie we werken; dat ze netjes en eerlijk zijn.’

Onderstaand een foto-overzicht van de bedrijfsreportage bij Jos van Uden:

Resultaten Van Uden (gemiddeld over de laatste 5 jaar, Ross 308)