Coccidiose is een veelvoorkomende parasitaire darminfectie en kan bij vleeskuikens veel schade veroorzaken. Bij kippen zijn er acht verschillende soorten coccidiosis bekend, waarvan er vijf wetenschappelijk als ziekteverwekkend worden gezien. Ze behoren allemaal tot de Eimeria familie. Voornamelijk de soorten E. Acervulina, E. Maxima en E. Tenella veroorzaken veel economische schade. Symptomen zijn zieke kuikens die vaak bol zitten, staart naar beneden, verminderde voeropname met als gevolg verminderde technische resultaten en verhoogde uitval.
Bekende soorten Eimeria bij kippen
Er zijn verschillende anticoxprogramma’s die via het voer worden ingezet. De middelen kunnen ingedeeld worden in chemische producten en ionoforen. Ionoforen hebben tevens een antibacteriële werking. Om die reden kunnen ionoforen ook ingezet worden tot en met de slacht, met name om de kans op een bacteriële infectie zoals clostridium te voorkomen. De volgende middelen zijn beschikbaar om via het voer in te zetten:
| Coccidiostaticum | Merknaam | Wachttijd |
|
| Narasin/ Nicarbazine | Maxiban | Chemisch & Ionofoor | 0 dagen |
| Salinomycine | Sacox |
Ionofoor | 0 dagen |
| Monensin | Elancoban |
Ionofoor | 1 dag |
| Narasin | Monteban |
Ionofoor | 0 dagen |
| Robenidine | Robenz 66 G |
Chemisch | 5 dagen |
Groot aandachtspunt is de dosering van het anticoxmiddel. Er wordt een normdosering aangegeven door de fabrikant met een min- en een max. dosering. In beide gevallen worden de regels netjes nageleefd, maar het scheelt nogal in werkzaamheid en in de kosten of het minimum of het maximum wordt aangehouden. Bij ABZ Diervoeding zetten we altijd in op de maximale dosering en dus ook op maximale bescherming.
| Voer | Tarwe | Coccidiostatica | Dosering min – max |
| Vlk Start | 0% | Maxiban Robenidine Monteban |
80 – 100 ppm 36 ppm 60 – 70 ppm |
| Vlk Groei 1 | 15% | Maxiban Robenidine Monensin Sacox |
80 – 100 ppm 36 ppm 80 – 100 ppm 60 – 70 ppm |
| Vlk Groei 2 | 25% |
Maxiban Sacox Monensin |
80 – 100 ppm 60 – 70 ppm 80 – 100 ppm |
| Vlk Finish | 35% |
z.a.c. (zonder anticox) Monteban Maxiban |
0 ppm 60 – 70 ppm 80 – 100 ppm |
Is het raadzaam om een keer van coccidiosemiddelen te wisselen? Oftewel rotatie in het cocciodioseprogramma toe te passen? Volgens coccidiostatica leveranciers is de werking van de chemische middelen complex genoeg om resistentie te voorkomen. Toch zien we in de praktijk dat coccidiosedruk in de stal door de tijd wel eens wil oplopen. Een keer een ander cocciodioseprogramma inzetten via voer is dan een goede optie. In de wintermaanden is Monensin aan te bevelen, omdat dit de wateropname drukt. Dit zorgt voor een lagere water-/ voerverhouding en helpt zo ook voor droger strooisel. Voer zonder anticox en dan coccidiose enten bij aankomst van de kuikens is ook nog een mogelijkheid. De meest voorkomende strategieën voor reguliere kuikens zijn als volgt:
| Start t/m dag 11 | Groei 1 t/m dag 18 | Groei 2 t/m dag 28 | Finish | Prijsindicatie per kuiken* |
| Zonder anticox | € 0,00 | |||
| Maxiban | Maxiban | Sacox/ Monensin | Zac | + € 0,018 |
| Maxiban | Maxiban |
Maxiban | Monteban | + € 0,041 |
| Robenidine | Robenidine |
Monesin | Zac | + € 0,012 |
* Kosten per kuiken zijn onderhevig aan veranderende marktprijzen van coccidiostatica.
Bij het finishvoer blijft er discussie wat nu het meest lonend is. Er wordt geclaimd dat een ionofoor een positief effect heeft op de groei, voerconversie en op voetzoollaessies. Met name de overgroei van clostridium en daarmee necrotische enteritis moet worden voorkomen in de laatste fase van de ronde, maar hierop wordt ook in de samenstelling van onze voeders al geïnvesteerd in goed verteerbare eiwitgrondstoffen. Dit doen we door rekening te houden met het verteerbare en het onverteerbare ruw eiwit in het voer. Ook de maalfijnheid, vezels en bepaalde toevoegingen in het voer spelen een grote rol in het bewaken van de darmgezondheid. Natuurlijk biedt het inzetten van een ionofoor middel in het finishvoer extra veiligheid voor de darmen van het kuiken. Het is een open deur om te stellen dat de darmgezondheid goed moet zijn voor een hoge daggroei aan het einde van de ronde. Het blijft per bedrijf of zelfs per koppel de vraag of de meerkosten hiervan op kunnen tegen de meeropbrengsten.
Helemaal voorkomen van coccidiose gebeurt in ieder geval nooit. Elk koppel vleeskuikens maakt coccidiose mee. Het is van belang om de infectiedruk beheersbaar te houden. Hierdoor krijgt de coccidiose niet de overhand, waarmee negatieve gevolgen voorkomen kunnen worden. Het anticoxschema in het voer is een gedeelte van de te nemen maatregelen. Kwaliteit van het voer, eendagskuikens, klimaat en hygiënestatus van de stal moeten allemaal optimaal ingericht worden.
Wilt u hierover van gedachten wisselen?
Vraag onze vleespluimveespecialisten om advies. Zij helpen u graag!
Team vleespluimvee