Aan de rand van Valkenswaard heeft de familie Van Son een varkenshouderij met 350 zeugen en 3.800 vleesvarkens, een kinderdagverblijf en vier vleesautomaten voor de huisverkoop van vacuümverpakt vlees. Het volledig gesloten varkensbedrijf met eigen opfok van de gelten voldoet aan het 1 ster Beter Leven-concept.
Het varkensbedrijf wordt geleid door Arno (36) en zijn vader Gerard (66) van Son. Daarnaast heeft Arno samen met zijn zus Marlou sinds vijf jaar ook een kinderdagverblijf, een paar honderd meter verderop. Marlou doet er het dagelijkse werk, gezamenlijk doen ze gesprekken met het personeel en Arno is verantwoordelijk voor de overige randzaken. Ze hebben vier groepen kinderen en bijna dertig personeelsleden.
Op de plaats van het kinderdagverblijf had de opa van Arno al een gemengd bedrijf. Opa’s hart lag vooral bij de koeien, maar zijn zoon Gerard had meer met varkens. Bij een ruilverkaveling in 1980 kon Gerard op een steenworp afstand van zijn ouderlijk huis grond kopen en bouwde er een zeugenstal. Gerard en zijn vrouw Katy (62), de ouders van Arno en Marlou, hielden er 200 zeugen als subfokkerij voor de opfok van gelten. Sinds de varkenspest in 1997 zijn ze een volledig gesloten bedrijf.
Op het huidige varkensbedrijf werkt zwager Johan, de partner van Marlou, op piekdagen in de ochtenden mee, zoals bij het biggenspenen, varkensladen en hokken schoonspuiten. Dat doet hij naast zijn eigen vleesvarkensbedrijf. Sinds afgelopen zomer werkt Niels (21) fulltime op het bedrijf. Hij startte zes jaar geleden als zaterdaghulp en liep er later stage voor zijn agrarische opleiding, die hij vorig jaar afrondde.
Niels en Johan doen het meeste werk op het bedrijf, want Arno zit ook nog in het bestuur van ZLTO, wat zeker drie dagen per week opslokt.
Huisvesting
Van de vier stallen op het bedrijf hebben er twee een luchtwasser. De jongste stal is een vleesvarkensstal uit 2012 met een grote zichtruimte die de hele dag open is voor publiek. “Per jaar komen zo’n 3.000 mensen binnenkijken”, schat Arno.
Het plan is om een bestaande loods te verbouwen. Er komt een luchtwasser en er wordt rekening gehouden met nieuwste eisen van het Beter Leven-keurmerk voor daglicht en ruimte. Bovendien zijn er plannen voor vrijloopkraamhokken. “Het worden nog wel reguliere kraamhokken, maar de inrichting wordt zodanig gemaakt dat het gemakkelijk om te bouwen is naar vrijloopkraamhokken”, verduidelijkt Arno. “De kosten voor een vrijloopkraamstal zijn bijna het dubbele van een reguliere kraamstal, en er komt nog geen vergoeding voor vanuit de markt. Uitbreiding is niet mogelijk, daarom willen we binnen de bestaande gebouwen efficiënt schuiven met de ruimte, op zo’n manier dat je blijft voldoen aan het Beter Leven-keurmerk – mits het financieel rendeert – en ook nog voldoende schaal en efficiëntie overhoudt.” Het wachten is nu nog op de vergunning, die 2,5 jaar geleden is aangevraagd.
Gezonde basis, goede biest
De Topigs20 zeugen worden gekruist met TN Tempo. De focus bij de zeugen is gericht op een gezonde basis. Onder andere wordt via GMI-meting de opbouw van de spier- en speklagen in de gaten gehouden. De zeugen worden op drie tijdstippen gemeten: in de drachtperiode, rondom het werpen en bij het spenen. Op basis van deze metingen wordt met de juiste voeders en voerschema’s gestuurd om de gewenste opbouw van spier en spek te krijgen tijdens de dracht en de afbouw van de lactatie. Allemaal vanuit de gedachte dat een gezonde zeug een goede kwaliteit biest produceert. In de diverse stadia krijgen de dieren Welzijnskorrel Garant en Lactokorrel Subliem ME en bij de biggen Speenkorrel Fit gevolgd door Biggenkorrel Puur.
Van Son heeft meegedaan met het biestproject van ABZ Diervoeding. 
Een stagiaire heeft op een tiental bedrijven kort na het werpen een biestscore bepaald met een brix refractometer. De brixwaarde geeft het gehalte droge stof aan en geeft daarmee een beeld van het eiwitgehalte van de biest. Het eiwitgehalte geeft een indicatie van de hoeveelheid antistoffen in de biest en dus van de kwaliteit van de biest. De norm, gebaseerd op onderzoek van de GD, is minimaal 145 gram eiwit per liter. Bij Van Son zit die waarde rond de 200.
Naderhand heeft Niels op het bedrijf gedurende een langere periode extra metingen gedaan bij een aantal zeugen om de biestkwaliteit in de gaten te houden.
Waarom ABZ Diervoeding?
In de begintijd zat de familie Van Son al bij een verre voorloper van ABZ Diervoeding. Nu zijn ze, na diverse omzwervingen, alweer enkele jaren terug. Arno licht toe: “Toen we een aantal jaren geleden wat problemen hadden met de biggengezondheid, zijn we gaan zoeken naar een voerleverancier die beter bij ons past en zijn bij ABZ Diervoeding uitgekomen. Terug bij waar we ooit begonnen zijn. Ik vind transparantie en eerlijkheid belangrijk, evenals korte lijnen, zodat je snel kunt schakelen en niet te maken hebt met een logge organisatie. ABZ is een vrij grote organisatie, maar tegelijk ook sterk regionaal georiënteerd. Dat vind ik uiteindelijk wel belangrijk. We hebben een veilig biggenvoer gemaakt om ervoor te zorgen dat de biggengezondheid optimaal is. Met de juiste componenten en vezels om de darmgezondheid te stimuleren en streptokokken te onderdrukken. Zo produceren wij gezonde biggen. Voor ons natuurlijk essentieel, omdat wij zelf ook de biggen afmesten.”
Bijzonderheden
Sinds 2014 doet Arno aan huisverkoop van diepgevroren vlees onder de naam ‘t Valkenswirts Vleeshuiske (vleeshuisje.nl) en ze zijn nog steeds groeiende. Jaarlijks vinden zo’n 100 varkens via vier vleesautomaten hun weg naar de consument en inmiddels verkopen ze ook rundvlees en kippenvlees. Arno: “Het bredere assortiment trekt meer mensen aan. Het begint nu op een schaal te komen dat het interessant wordt.” Vooral Emilie (30), de vrouw van Arno, houdt zich met de vleesverkoop bezig, naast de zorg voor hun twee zoontjes van drie maanden en 2,5 jaar. “We kunnen op deze plek niet groeien, maar het moet wel een omvang houden die rendabel blijft”, beseft Arno. “Wij hebben daarom voor neventakken gekozen, zoals de vleesverkoop, de kinderopvang en de zichtruimte voor transparantie naar de omgeving.”
En waar hij nou het meest trots op is? “Dat onze medewerker Niels zich zo in het bedrijf ontwikkeld heeft, van zaterdaghulp naar volwaardig medewerker. Dat vind ik echt mooi!”
Videobeelden bij familie Van Son
Kijk en luister naar het verhaal van Arno van Son: