Speendiarree blijft een uitdaging voor varkenshouders. Zeker met de huidige generatie biggen die over het algemeen makkelijk het voer opnemen. Overvreten ligt op de loer. Tegelijkertijd is het gebruik van antibiotica de afgelopen jaren verder aan banden gelegd. De juiste managementstrategie, samen met een goede voedingsaanpak, kan veel ellende voorkomen.
Er is veel onderzoek gedaan naar de opfok van gespeende biggen. Wat zijn nou effectieve manieren om gezonde biggen op te fokken, zónder het gebruik van grote hoeveelheden zinkoxide of antibiotica?
Gezonde biggen opfokken
Er zijn verschillende belangrijke maatregelen om gezonde biggen op te fokken:
- Aandacht voor het verstrekken van smakelijk voer en voldoende schoon water in de eerste dagen na het spenen.
- De inzet van ervaren en enthousiaste werknemers.
- Het meermaals per dag verstrekken van (brij)voer zowel vóór het spenen, als in de eerste week ná het spenen. Het is belangrijk om biggen nieuwsgierig te houden en daarmee lege voerbakken voorkomen.
- Biggen niet mengen bij het spenen, stress zoveel mogelijk voorkomen.
- Een speenvoer met focus op eiwitbronnen, eiwitgehalte en specifieke aminozuren.
- Voer met meer structuur verstrekken.
Hoe meer maatregelen er tegelijkertijd worden toegepast, hoe kleiner de kans op een speendip. In Deense proeven verminderde het aantal gevallen van diarree tot minder dan de helft wanneer drie maatregelen tegelijkertijd werden ingezet. Er werd geen zinkoxide of antibiotica gebruikt. Tegelijkertijd groeiden de biggen harder.
Eerste verdedigingslinie
De darmen vormen het eerste afweersysteem voor het dier: een barrière tegen indringers van buitenaf. Dat kunnen zowel bacteriën en virussen zijn, maar ook bijvoorbeeld een teveel aan onverteerbaar eiwit. Een goed functionerende darmbarrière is dus uiterst belangrijk om gezondheidsproblemen te voorkomen. De stress waar biggen bij het spenen mee te maken krijgen is erg schadelijk voor die darmbarrière, waardoor al snel dunne mest of diarree ontstaat en de groei tegen zal vallen.
Rol van voeding
Laten we daarom wat meer inzoomen op de rol van voeding.
Focus op eiwitbronnen en specifieke aminozuren
Eiwitten in het speenvoer zijn cruciaal voor de groei, maar een overschot kan problemen veroorzaken. Een overmaat aan eiwit wordt niet volledig verteerd in de onrijpe darmen van biggen, wat leidt tot fermentatie in de dikke darm en de productie van ammoniak. Dit beschadigt de darmwand en verhoogt het risico op diarree.
Een tekort aan eiwit veroorzaakt echter groeivertraging en beschadiging van het darmweefsel. Bovendien geeft het meer risico op bijterij, zeker in geval van lange staarten. Dynamo speenvoeders bevatten daarom eiwitten in een zeer fijn-gemalen vorm zodat ze maximaal verteerd kunnen worden. Daarnaast bevatten Dynamo speenvoeders een aanvulling met essentiële aminozuren zoals lysine, methionine, threonine en tryptofaan, wat specifiek de darmgezondheid ondersteunt.
Vezels
Vezels zijn een voedingsbron voor ‘goede’ bacteriën in de darm en spelen daarom een belangrijke rol bij de darmgezondheid. Onoplosbare vezels, bijvoorbeeld uit tarwegries en haverdoppen, verbeteren de structuur van de darmwand en verlagen de aanwezigheid van E. coli. Sommige oplosbare vezels kunnen juist de groei van slechte bacteriën bevorderen. Dynamo speenvoeders bevatten het juiste type en de juiste hoeveelheid vezels en verminderen zo de kans op diarree en ondersteunen de overgang naar vast voer.
Meer structuur in het voer
Vezels zijn belangrijk voor een goede darmgezondheid, maar als het voer heel fijn gemalen wordt, blijft er van die vezels weinig over. De vezelrijke grondstoffen in onze Dynamovoeders worden daarom grof gehouden om de gezonde vezels voor het dier te behouden. Zo zetten we in al onze voeders gewalste gerst in.
Vetzuren
Vetzuren hebben een gunstig effect op de darmbarrière en de darmbacteriën. ABZ zet specifieke vetzuren in om de darmgezondheid te ondersteunen. Middellangketenige vetzuren (MCFA’s) hebben een antibacteriële werking. Kortketenige vetzuren verbeteren de darmstructuur en bevorderen de opname van voedingsstoffen. De onverzadigde omega 3 en omega 6 vetzuren zijn van invloed op ontstekingsreacties; een juiste balans in vetzuren is belangrijk om ontstekingen te voorkomen, waardoor varkens genoeg energie overhouden om hard te kunnen blijven groeien.
Het risico op speendiarree verlagen
Met de juiste voedingsstrategie kunnen varkenshouders de darmgezondheid van biggen bevorderen, speendiarree verminderen en de groeiprestaties verbeteren.
De ABZ Krusli voor biggen heeft een uniek productieproces ondergaan waardoor de darmgezondheid optimaal wordt ondersteund. De speciale structuur zorgt ervoor dat de biggen en jonge vleesvarkens het voer geleidelijker opnemen, wat zorgt voor een rustige vertering. Een ander voordeel van Krusli is dat het een hittestap heeft ondergaan waardoor de voerbenutting hoog ligt. Dit zorgt dat de biggen hard kunnen blijven groeien. Het beste van 2 werelden dus.
In onze Dynamo speenvoeders gebruiken we alleen goed-verteerbare eiwitbronnen. Door specifieke aminozuren toe te voegen zorgen we ervoor dat de biggen veilig goed kunnen groeien. En, minstens zo belangrijk: onze productietechnieken zijn zó ingesteld dat er voldoende grove vezels in de voeders zitten. Uit een proef met 1.700 biggen, waarbij de ene helft een heel fijn gemalen voer en de andere helft een grof gemalen voer kreeg, bleek dat het aantal behandeldagen tegen diarree met 44% verminderde op het grovere voer. Dit is vergelijkbaar met het effect van een hoge dosering zinkoxide.
In geval van speendiarree kunnen we daarnaast FiberFit inzetten. FiberFit ondersteunt de darmen en helpt bij verteringsstoornissen en diarree.
- Wilt u meer lezen over FiberFit? Klik hier >
- Wilt u meer lezen over Krusli? Klik hier >
- Wilt u meer weten over hoe u speendip kunt voorkomen? Lees onze 3 praktijktips >
Wilt u meer weten over de opfok van speenbiggen?
Neem vrijblijvend contact op met een van onze ervaren varkensspecialisten. Wij helpen u graag!
Contact team varkens >