Steeds in het voorjaar als de mest uitgereden mag worden en in het najaar wanneer het uitrijdverbod van mest ingaat, worden de mestkelders leeg gereden. Een gevolg kan zijn dat er een vrije verbinding ontstaat van buiten naar binnen via de mest afzuigpunten. Wanneer putdeksels niet goed afdichten, doordat ze bijvoorbeeld kapot gereden zijn, kan leklucht door deze deksels naar binnen gezogen worden. Met een rookpatroon of rookapparaat is dit goed zichtbaar te maken.
Kleine op het oog onschuldige kieren en gaatjes kunnen grote gevolgen hebben.
Lucht is dun en heeft 24 uur per dag de tijd!
Links hierboven is een kleine kier te zien met opgeschept zand. Het zand is er met regen afgespoeld. Van binnen in de afdeling is met de verlichting uit daglicht in de kelder te zien!!
Op de rechtse foto hierboven is een mogelijkheid te zien hoe een buis voor de afzuiging van mest, structureel is te repareren met een verlengbuis en wat PVC-lijm.
Putventilatie wordt ook vaak waargenomen bij voergangventilatie indien de lucht te snel de afdeling in gezogen wordt. De verse lucht botst dan aan het einde van de voergang tegen de muur, hoopt zich naar boven op en duikt het laatste hok in. Binnenkomende lucht is kouder dan de afdelingstemperatuur en bevat meer vocht waardoor deze zwaarder is. Hierdoor zakt deze naar het laagste punt en duikt dus door de roosters in het laatste hok tot op het mestniveau. Daar verdeelt ze zich langzaam aan naar voren in de afdeling waar de ventilator gesitueerd is. Onderweg vermengt ze zich met de schadelijke gassen zoals ammoniak en methaan, die zich vlak boven het mestniveau bevinden (zwavelwaterstof en blauwzuurgas ontstaan door rotting van mest, komen vrij bij in beweging zijnde mest, zoals tijdens het uit- of verpompen). Ook wordt de temperatuur van deze vermengde lucht langzaam warmer. In combinatie met de onderdruk, veroorzaakt door de ventilator, komt de “vervuilde” lucht weer ergens, afhankelijk van het toerental van de ventilator, boven door de roosters. Een aantal varkens ervaart het blijkbaar als prettig om dan geheel of gedeeltelijk op het mestrooster te gaan liggen. Het gevolg is dan dat ze de “vervuilde” lucht inademen. De hoge concentratie ammoniak kan dan de trilhaartjes (nodig voor afweer) in de voorste luchtwegen verlammen, waardoor de “vervuilde” lucht diep in de longen terecht komt met alle gevolgen vandien.
De hiervoor omschreven vorm van putventilatie is te voorkomen c.q. te verhelpen door onder de afscheiding tussen het laatste en één na laatste hok in de mestkelder, aan beide zijden van de voergang, een rubberen mat te hangen. Deze mat moet dan aansluiten tegen de mestkeldermuren en aan de onderzijde in de mest hangen.
Bij biggen op volledig rooster wordt ook vaak putventilatie waargenomen. Lucht krult vanuit de voergang over het voorfront en zakt direct de kelder in. Ze verdeelt zich dan onder op het mestniveau zoals bij voergangventilatie. Deze vorm van putventilatie is te voorkomen door op circa een meter vanuit de voergang, aan beide zijden van de voergang, over de volle diepte van de afdeling een rubberen mat, voormalige transportband of iets dergelijks op te hangen. De onderzijde moet uiteraard weer in de mest hangen.
Voorkom nare gevolgen zoals oor- en staartbijterij, verkeerd mestgedrag van de dieren en een daarmee gepaard gaand verkeerd stalklimaat door tocht! Het gevolg daarvan kan een toename van het aantal long- en borstvliesaandoeningen zijn. Samen met de kosten van behandelingen etc. kan dit u een aanzienlijk verschil in euro’s opleveren.
Enkele tips:
- Sluit putdeksels goed af, ook als er mest uit de kelders wordt gepompt.
- Zorg ervoor dat er zo weinig mogelijk circulatie van lucht in de mestkelders optreedt.
- Controleer in het kader van tocht met een rookapparaat de isolatie op lekken en herstel eventuele gaten met PUR. Let daarbij vooral op bij
overgangen zoals de aansluiting van de isolatie aan de muur en rondom de ventilatoren. - Plak tochtstrips en/of –borstels om leklucht langs deuren en kozijnen te voorkomen.
- Sluit voorfronten goed aan op de vloer, zodat er geen lucht onderdoor kan.
- Beoordeel regelmatig het gedrag van uw dieren door bijvoorbeeld een raam of kijkglas in de afdelingsdeur. Zijn ze rustig of zijn ze continu in
beweging? - Zorg ervoor dat de luchtinlaat van buiten naar binnen niet te groot is om overdruk met mogelijke tocht tot gevolg te voorkomen.
- Maak gebruik van windbreekgaas of plaats winddrukkappen om windinvloeden te minimaliseren.
- Plaats eventueel tussenschotten om inkomende lucht gerichter naar binnen te kunnen sturen.
- Reinig regelmatig op één of meerdere vaste tijdstippen in het jaar het gehele ventilatiesysteem zoals waaiers en filters.
- Controleer ook de instellingen en/of de ingestelde curven.
Voor een op uw bedrijf specifiek gericht advies, kunt u contact opnemen met één van onze specialisten varkenshouderij. Wij helpen u graag.