Wat is uw financiële schade door hittestress?

Gelukkig heeft ABZ  jarenlange ervaring met hittestress en de maatregelen die u kunt nemen. Lift mee op onze kennis:

Thermoneutrale zone

De temperatuur in varkensstallen overstijgt in de zomermaanden vaak de thermoneutrale zone van varkens:

Diercategorie	Bovengrens comfortzone	Bovengrens thermoneutrale zone
Big 8 kg	31	35
Big 20 kg	26	30
Vleesvarken 30 kg	24	28
Vleesvarken >60 kg	19	24
Guste zeug	25	29
Dragende zeug	23	26
Zogende zeug	18	21

 

Het overstijgen van de thermoneutrale zone heeft bij zware vleesvarkens van >60 kg (> 24 graden Celsius) een negatief effect op o.a. groei en de voederconversie en kan zelfs tot een hoger sterftepercentage leiden. Uit het langjarige gemiddelde blijkt dat bij vleesvarkens in het 3e kwartaal een verminderde groei van +/- 23 gram gerealiseerd wordt t.o.v. het 1e kwartaal.

Bij kraamzeugen resulteert een temperatuur boven de thermoneutrale zone (> 21graden Celsius) o.a. in een lagere voeropname (met als gevolg conditieverlies en lagere melkgift) en een hoger sterftepercentage. Conditieverlies bij zeugen kan leiden tot een verminderde berigheid, een lager afbigpercentage en een verminderd aantal geboren biggen bij een opvolgende worp. Een zo stabiel mogelijk klimaat in de stal gedurende de zomermaanden is gewenst en kan mede bereikt worden door koeling van de binnenkomende lucht.

Hittestress bij varkens voorkomen door stalkoeling

Er zijn verschillende systemen om inkomende stallucht te koelen beschikbaar:

• Warmte-koude opslag
• Padkoeling
• Nevelkoeling (hoge en lage druk)
• Warmteterugwinning

Ieder systeem heeft zijn eigen voor- en nadelen qua werking en kosten. In de meeste gevallen hebben we te maken met bestaande situaties, waarbij padkoeling en nevelkoeling het meest voor de hand ligt. Bij padkoeling wordt de lucht door gekoelde pads of kunststof pakketten gezogen. Nevelkoeling kan op lage druk via een waterleiding met sproeiers. Nevelkoeling op lage druk is een goedkoop systeem met een beperkte koelingscapaciteit (+/- 3-4 graden)

Bij nevelkoeling op hoge druk (40 tot 70 bar) wordt in combinatie met zeer fijne nozzles/sproeikoppen een waternevel gecreëerd. Door toepassing van zeer fijne waterdruppels wordt een optimaal verdampingsresultaat behaald en wordt voorkomen dat lekwater in grondkanalen komt te staan.

Een koeling tot 8 graden Celsius op de inkomende lucht is mogelijk. Omdat dit systeem vrij eenvoudig bij bestaande stallen toe te passen is, gaan we daar wat dieper op in.

 

Aandachtspunten:

• Een goede waterkwaliteit dat nagenoeg geen mineralen of organische verontreinigingen bevat, is een vereiste om verstopping van de nozzles/sproeikoppen te voorkomen.
• Ter voorkoming van verstoppingen van de sproeikoppen en een besmetting met legionella, wordt een nevelsysteem iedere 12 uur gedurende korte tijd in werking gesteld.
• Voordat de eerste nachtvorst plaatsvindt, dient het resterende water in het systeem middels luchtdruk afgeblazen te worden.

Toepassingen:

Nevelkoeling is toepasbaar bij zowel grondkanaal- en plafondventilatie als bij inlaatkleppen.

Voldoende ‘bufferende ruimte’ waarin de nevel de gelegenheid krijgt volledig te verdampen in de inkomende lucht, is bij klepventilatie een voorwaarde ter voorkoming van een vochtig stalklimaat.

Bij plafondventilatie is een optimale verdamping van de nevel van belang om bevochtiging van het plafond zelf te voorkomen.

Door middel van hogedruk verneveling is met een beperkt waterverbruik een reductie tot 8 graden op de binnenkomende lucht mogelijk.

Een lagere luchtvochtigheid van de buitenlucht resulteert in een hoger rendement van de nevelkoeling.

Bij een RV van 40% is koeling van buitenlucht mogelijk tot +/- 8,0 graden Celcius.

Bij een RV van 80% is koeling van buitenlucht mogelijk tot +/- 3,0 graden Celsius.

Bij drukkende weersomstandigheden (onweer), zal de capaciteit van de nevelkoeling dan ook afnemen:

Door de met nevel bevochtigde lucht de tijd te geven zich te mengen, wordt een maximaal verdampingsresultaat bereikt. Een koeling van de buitenlucht tot 8 graden Celsius is daarmee haalbaar.

Bij een relatieve luchtvochtigheid van 50% en een staltemperatuur van 35 °C is de lucht ongeveer 7 graden terug te koelen met verneveling onder hoge druk. Hoe lager de luchtvochtigheid, hoe makkelijker dit gaat.

Financiële gevolgen hittestress:

Uit het langjarige gemiddelde blijkt dat bij vleesvarkens in het 3e kwartaal een verminderde groei van +/- 23 gram gerealiseerd wordt t.o.v. het 1e kwartaal. Dus alleen al in het 3e kwartaal een berekend financieel nadeel door groeiderving van ca. € 1,50/ varken.

23 gram/dag: 4 = 5,8 gram gemiddelde verminderde toename groei/ dag/ jaar).

1 gram groei levert (bron: KWIN 2021) een voerwinst op van ongeveer € 0,08/ gemiddeld aanwezig vleesvarken. 5,8 x € 0,08 =  € 0,45/ gemiddeld aanwezig vleesvarken aan verminderde voerwinst door hittestress.

Investeringskosten:

De investeringskosten van een nevelkoeling variëren van +/- € 1,50 tot +/ € 2,50 (excl. BTW) per vleesvarkensplaats (deze kosten zijn afhankelijk van de gewenste uitvoering van het systeem en de bedrijfsgrootte).

Return of investment:

De terugverdientijd ligt bij een gemiddeld verloop van de zomertemperatuur tussen de 4 en de 6 jaar. Door binnenkomende lucht te koelen is gedurende de zomermaanden een energiebesparing mogelijk door een reductie (tot +/- 30%) op de benodigde ventilatiehoeveelheid.

Bent u nieuwsgierig geworden en wenst u meer informatie over de maatregelen die u kunt nemen in de stal?

Wij helpen u graag!

Contact team varkens >