Op een steenworp afstand van de fabriek in Nijkerk hebben Evert en Betsie Liefting een gesloten varkensbedrijf. Evert is tevreden over de groei van zijn varkens. Hij heeft er zelfs een nieuw kengetal voor bedacht.
Van de vier kinderen (drie zonen en een dochter) van Evert (59) en Betsie (60) Liefting, wil de jongste, Niels (23) samen met zijn vriendin Ilona (22) graag het bedrijf overnemen. Evert en Betsie zijn nu in Voorthuizen een huis aan het bouwen. Zodra dat klaar is en zij erin kunnen trekken, nemen Niels en Ilona het woonhuis op het bedrijf over. Niet dat Evert en Betsie dan stoppen met werken, want “we moeten nog zeker tien jaar uit deze trog mee-eten”, aldus Evert.
Bedrijf
Niels rondde de Aeres MBO (de vroegere MAS) in Barneveld af en stapte ruim een jaar geleden bij zijn ouders in de maatschap. Hij is daarmee de derde generatie veehouder op de boerderij. Zijn opa kocht het bedrijf in 1955 als klassiek gemengd bedrijf en in 1984 kwam Evert bij zijn vader in de maatschap. Sinds 2000 richten ze zich vrijwel alleen op de varkens. Al houden ze als erfenis van het gemengde bedrijf nog steeds zo’n veertig stuks jongvee aan. Nu runnen ze het bedrijf met z’n drieën. Evert richt zich hoofdzakelijk op de vleesvarkens en het jongvee, Niels en Betsie doen de rest.
Inmiddels is het een volledig gesloten bedrijf met 176 zeugen en 1.600 vleesvarkens (Tempo x Topigs 20). Voor de zeugen is in 2012 een nieuwe kraamstal gebouwd met beweegbare vloeren, de vleesvarkens worden gehouden in een stal uit 2005.
Acht jaar geleden heeft de familie Liefting ook al eens meegewerkt aan een bedrijfsreportage. Toen lag de nadruk op de zeugen, deze bedrijfsreportage richt zich op de vleesvarkens.
Vleesvarkens
Begin dit jaar zijn ze overgestapt van het mesten van beren en gelten naar het mesten van borgen en gelten. Puur vanwege betere afzetmogelijkheden. Ze leveren nu aan Westfort.
Bij ABZ Diervoeding viel het bedrijf van Liefting op vanwege een erg lage EW-conversie. Een efficiënte groei, waar Evert tevreden over is. Zijn varkens doen er minder dagen over om aan het gewicht te komen. Maar hoe komt dat nu, die efficiënte groei?
Evert: “Wij hechten veel waarde aan hygiëne. Wij maken bijvoorbeeld na elke ronde de waterleidingen schoon. Wij spuiten niet alleen alle afdelingen schoon, maar ook de centrale gang. Zo houden we de besmettingen laag. We ontsmetten de afdelingen en zorgen dat ze goed droog zijn. Voordat we de biggen opleggen, zetten we een warmtekanon in de ruimte, zodat de afdeling alvast goed op temperatuur is. Dat vind ik een voorwaarde! Dat doen we ’s winters, maar ook ’s zomers. Allemaal om de overgang voor de biggen zo soepel mogelijk te maken. Ze moeten eigenlijk in één gang door kunnen gaan met vreten en groeien.”
Gezondheid
De gespeende biggen krijgen een enting tegen mycoplasma op drie dagen, en tegen het circovirus op zes weken. De vleesvarkens krijgen bij opleg alleen een PIA-enting door het water. Ook het ontwormen gebeurt via het water.
Evert ervaart weinig gezondheidsproblemen. “We fokken nu zelf onze gelten op en hebben geen aanvoer van dieren van buitenaf meer. We zijn nu een echt gesloten bedrijf. Misschien is daardoor onze gezondheidsstatus wel beter. Begin dit jaar zijn we begonnen met castreren. Sindsdien houden we ook de tomen bij elkaar. Toen we nog beren en gelten apart moesten leveren, vond ik het ondoenlijk om bij het laden twee keer door de hokken te gaan. Daarom legden we de beren en gelten apart op. Nu houden we de borgen en gelten wel bij elkaar, dus ook de tomen zoveel mogelijk. We hebben hokken met twaalf varkens.”
Voeding
Zolang Evert zich kan herinneren, komt ABZ Diervoeding het voer brengen. Voor de vleesvarkens is dat achtereenvolgend Opstartkorrel Perfect, Startvoer Perfect, Groeikorrel Garant en de Vlevakorrel Garant. Ze voeren geen bijproducten. In de laatste twee soorten voer zit Benzoëzuur. Dat ondersteunt de vertering in de darmen en verhoogt de voerefficiëntie. “Ik ben ervan overtuigd dat het de meerkosten zeker waard is en dat het zichzelf terugbetaalt”, aldus Evert. Ze voeren de korrel via een CDI.
Nieuw kengetal
Evert zou groei graag in een nieuw kengetal willen uitdrukken, namelijk als kg geslachtgewicht/m²/jaar. “In dit kengetal zit van alles verweven: het opleggewicht, aflevergewicht, de groei, de leegstand…”, beredeneert Evert. Hij heeft zijn resultaten vergeleken met die in Agrovision (het gemiddelde van 322 bedrijven met alleen mengvoer) en is aan het rekenen geslagen. Hij rekende ons voor wat extra groei doet:
Er was een groeiverschil van 57 gram/dier/dag (936 bij hem tegenover 879 bij Agrovision). Hij had zelf een gemiddelde groei van 97,7 kg per varken (opleggewicht 24,8 kg, afgetrokken van het levend gewicht bij levering 122,5 kg, dat weer berekend is uit het geslacht gewicht van 97,1 kg). Om zo’n groeiverschil te overbruggen zou een ronde, inclusief schoonmaken en drogen van de ligplaatsen, zo’n 6½ dag langer duren, had Evert berekend. Dat betekent dat hij met zijn groeisnelheid zijn stal 0,2 ronde per jaar meer zou kunnen benutten vergeleken met de groeisnelheid van Agrovision. “Dus met 57 gram meer groei kan ik per jaar 320 vleesvarkens meer in dezelfde stal houden. Dat betekent dat je bijna tien zeugen meer kunt houden.”
Evert heeft afgelopen jaar in totaal 523.316 kg geslacht gewicht geleverd. Per varkensplaats van 0,8 m² wordt dat 327 kg per jaar. Per m² wordt dat dus 409 kg per jaar. Zijn ‘nieuwe’ kengetal zou dan 409 zijn.
Overige kengetallen maatschap Liefting, Nijkerk
| Kengetallen maatschap Liefting |
|
| Groei (gram/dier/dag) | 936 |
| Voederconversie | 2,41 |
| EW-conversie | 2,58 |
| Vleespercentage | 59 % |
| Voerkosten per kg groei | € 0,70 |
| Productiegetal | 6,49 |
| Geslacht gewicht (kg) | 97,1 |
Opvolger
“Ik ben trots op mijn opvolger, Niels. Ik vind het nogal wat dat je in zo’n beroerde tijd dit werk nog ziet zitten. Maar laten we er niet te moeilijk over doen. Want toen mijn vader begon, zei iedereen dat het niet kon. En toen ik begon, zei ook iedereen dat het niet kon. En nu zeggen we weer dat het niet kan. Maar ik denk nog steeds: als je maar zorgt dat je technisch bovengemiddeld draait en je doet geen gekke dingen, dan kun je in de landbouw nog wel je kost verdienen. Moeilijker is het niet.”
Videobeelden bij familie Liefting, Nijkerk