Hokverrijking en afleidingsmateriaal verbetert het welzijn van uw varkens en helpt tegen agressief gedrag, onrust en bijterij. Daarnaast blijkt dat varkens die voldoende natuurlijk gedrag kunnen vertonen gezonder zijn. Afleidingsmateriaal aanbieden is verplicht en de NVWA controleert hierop. Waar moet afleidingsmateriaal aan voldoen, en wat zijn praktische voorbeelden?
Wettelijke norm
Sinds 2003 stelt de EU-regelgeving dat geschikte hokverrijking moet worden aangeboden aan varkens. Wat het juiste afleidingsmateriaal is, en hoe dit ingezet moet worden is daarbij niet concreet beschreven. Wel is het belangrijk dat afleidingsmateriaal aan deze voorwaarden voldoet: veilig, eetbaar, kauwbaar, wroetbaar, afbreekbaar, vernieuwend, bereikbaar, beschikbaar en schoon.
Bestel met uw bulk mee
Bij ABZ Diervoeding hebben we verschillende afleidingsproducten op voorraad die u gemakkelijk kan mee bestellen met uw bulkbestelling. Zo hebben we luzerne baaltjes die makkelijk als strooisel en wroetmateriaal te strooien zijn bij vleesvarkens of (opfok)zeugen. ABZ Biggenmuesli kan op de vloer verstrekt worden bij biggen.
- Luzerne baaltjes plus (artikel 52166).
- ABZ Biggenmuesli (artikel 51051).
Voor biologisch:
- Luzerne baal bio klein (artikel 52153).
- BLG ABZ biggenmuesli (artikel 51100).
Het nut van hokverrijking
Hokverrijking is bedoeld om het welzijn van varkens te verbeteren en ongewenst gedrag zoals staartbijten en oorbijten te voorkomen. Een varken heeft een goed welzijn wanneer het aan al zijn behoeften kan voldoen. De volgende 13 behoeften worden genoemd: rusten, verzadiging, excretie, zelfverzorging, exploratie, sociaal gedrag, thermoregulatie, veiligheid, gezondheid, beweging, seksueel gedrag, nestbouwgedrag en maternaal gedrag.
Maar, wat is nou goede hokverrijking?
Varkens wroeten, kauwen en bijten van nature in materiaal in hun drang om voedsel te vinden en te overleven. Goed afleidingsmateriaal voorziet in de behoefte van het varken om te onderzoeken. Dat betekent dat het aangeboden materiaal de volgende eigenschappen moet hebben: het is veilig, eetbaar, kauwbaar, wroetbaar, afbreekbaar, vernieuwend, bereikbaar, beschikbaar en schoon.
Bijten, kauwen, wroeten
Het materiaal moet veilig zijn, autobanden, plastic touw of behandeld hout zijn ongeschikt. Het afleidingsmateriaal moet opgegeten kunnen worden. Het heeft een smaak of geur en bij voorkeur enige voedingswaarde zoals hooi, stro en luzerne. Er kan op het afleidingsmateriaal gekauwd worden of gebeten zoals een touw of vers hout. Verder moeten varkens erin kunnen wroeten, bijvoorbeeld zaagsel en het moet afbreekbaar zijn bijvoorbeeld een jutezak. Ook is het van belang dat het afleidingsmateriaal interessant blijft voor het varken, anders raakt het varken snel verveelt met het materiaal en verliest het zijn nut.
Juiste plaats en hoeveelheid
Belangrijk is dat het afleidingsmateriaal toegankelijk is. Dieren moeten er makkelijk bij kunnen. Materiaal wat op de grond ligt, wordt meer gebruikt dan materiaal wat boven de vloer hangt. Ook moeten dieren gelijktijdig over het materiaal kunnen beschikken, zowel de plaats van het materiaal in het hok als de hoeveelheid van het materiaal is hierbij belangrijk.
Hokverrijking kan het beste aangeboden worden op een andere plaats dan waar de dieren eten, rusten of mesten, maar in het geval van bijvoorbeeld twee keer daags toedienen van luzerne zullen alle dieren tegelijk interesse hebben in het afleidingsmateriaal en actief worden. Het kan toegediend worden op de vaste vloer die op dat moment niet gebruikt wordt als ligruimte. Ook is het belangrijk dat het materiaal schoon is en niet vervuild met mest, urine, stof of schimmels.
In geval met acute problemen met agressief gedrag, onrust, oorbijten en/ of staartbijten kunt u tijdelijk de rustgevende AS-Mix® bijbestellen. De innovatieve AS-Mix® ondersteunt biggen en vleesvarkens op de momenten dat het nodig is.
Enkele voorbeelden van goede hokverrijking
Goede hokverrijking zorgt ervoor dat het varken kan eten, bijten, wroeten en spelen. Ruwvoer en stro hebben, mits in voldoende hoeveelheden verstrekt, al deze eigenschappen, maar zijn door problemen met het mestsysteem niet altijd te gebruiken.
Zeugen in de kraamstal
Aan zeugen in de kraamstal bij een volledige roostervloer kan als verrijking een jutezak, touw of ketting met een blok hout aan de kraambox bevestigd worden. Zorg ervoor dat de zak, touw of ketting tot aan de grond reikt. Rond het werpen krijgt de zeug behoefte om een nest te bouwen. Hierin moet de zeug voldoende voorzien worden en moet er mogelijk extra verrijkingsmateriaal verstrekt worden.
Zogende biggen
Voor zuigende biggen zijn sisal touw, jute zak, of kleine manipuleerbare en wroetbare hokverrijking geschikt. ABZ Biggenmuesli is ontwikkeld om biggen nieuwsgierig te maken, te lokken naar de voerbak en ze te laten kauwen op de verschillende grove voerdeeltjes. De ABZ Biggenmuesli kan ook op de dichte vloer gestrooid worden zodat biggen gaan spelen en wroeten. Hiermee is het een gezond en eetbaar afleidingsmateriaal. Bovendien verhoogt het de voeropname voor én na het spenen en helpt het om het speenproces soepeler te laten verlopen.
Gespeende biggen
Aan gespeende biggen kunnen bij een dichte vloer ABZ Biggenmuesli of luzerne gestrooid worden. Bij een volledige roostervloer kunnen grote gepelleteerde ruwvoerkorrels verstrekt worden. Ook een jutezak of touw gemaakt van natuurlijke producten, dus geen strotouw kunnen dienen als hokverrijking. Dit geldt ook voor vleesvarkens, maar doordat deze erg sterk zijn, zullen sommige materialen snel aangevuld of vervangen moeten worden.
Vleesvarkens, opfokzeugen en dragende zeugen
Bij vleesvarkens en opfokzeugen is ook strooisel zoals luzerne of stro een goede hokverrijking. Dit kan als strooisel op de dichte vloer, in een ruif, aardappelmand of strokoker verstrekt worden. Zeugen in de dekstal kunnen voorzien worden van een touw, ketting met een blok hout of jutezak. Ook voor de drachtige zeugen kan dit dienen als goede hokverrijking. Bij drachtige zeugen kan er ook aan gedacht worden om extra ruwvoer toe te dienen om aan de verzadigingsbehoefte van de zeugen te voldoen.
De varkensspecialisten van ABZ denken graag met u mee over het meest geschikte afleidingsmateriaal op uw bedrijf. Daarbij kijken we altijd welke voeders daar het beste bij aansluiten voor maximaal rendement op uw erf. Dat noemen wij het beste dichtbij.
Advies & informatie over afleidingsmateriaal voor varkens
Wilt u meer informatie over afleidingsmateriaal in de varkenshouderij? Wij helpen u graag!
Contact opnemen >