Maar al te vaak steken streptococcenproblemen de kop op. Met alle gevolgen van dien. Zo ook op dit praktijkbedrijf met 360 zeugen, dat met een hoge uitval kampte. Theo ter Maaten, varkensspecialist bij ABZ Diervoeding, wist samen met de zeugenhouder het tij te keren door de inzet van speciale voeding: ‘De sterfte is gehalveerd, de biggen zijn rustiger en hebben minder last van oorbijten.’
Al langere tijd speelden op dit vermeerderingsbedrijf (Topigs 20 x Piétrain) grote streptococcenproblemen bij de biggen, met verschijnselen van hersenvliesontsteking en hoge sterfte, zo’n 3,5 tot 4 procent. De medicijnrekening was hoog en er was veel ergernis; van dode biggen rapen wordt niemand vrolijk. De precieze oorzaak bleef onduidelijk. In Nederland is er nog geen geregistreerde enting tegen streptococcen, maar door de grote problemen werd een enting ingezet die in het buitenland geregistreerd is. Tegen type 2, terwijl uiteindelijk type 9 werd aangetoond. De enting gaf wel wat kruisbescherming tegen type 9, maar niet volledig.
Voerproef met ABZ
Uiteindelijk is de zeugenhouder de oplossing van het probleem gaan zoeken in het voer. Met zijn eigen voerleverancier kwam hij niet verder en daarom is hij voor levering van het biggenvoer overgestapt naar ABZ Diervoeding. ‘ABZ zit dichtbij en wekt vertrouwen. Samen met varkensspecialist Theo ter Maaten hebben we eerst onderzoek gedaan en metingen verricht, waarna we een proefronde met speenvoer hebben opgezet. En toeval of niet, in die ronde had ik geen enkele dode big’.
In de proef werden de biggen gevoerd met het meest veilige speen- en biggenvoer, de Fit-lijn, en op diverse tijdstippen gewogen. Ze zijn gespeend op dag 27 en afgeleverd bij een gewicht van 23 kg. Gemiddeld duurde deze periode 69 dagen, waarin ze gemiddeld 334 gram per dag groeiden. De biggen uit de proef hebben gemiddeld 0,45 kg Optiwean, 5,1 kg Speenkruimel Fit en 21,8 kg Biggenkruimel Fit opgenomen.
Veilige Dynamo biggenvoeders
De biggen uit de proef reageerden zo goed op het nieuwe voer dat het voerpakket op bedrijfsniveau werd aangepast. In eerste instantie zorgde Theo voor klantspecifieke voeders, geoptimaliseerd voor dit bedrijf, op een veilig niveau zonder risico’s te nemen. Het eerste doel was immers om door middel van de voerkeuze het aantal dode biggen en de medicijnkosten te verlagen. De zeugenhouder geeft aan: ‘Gezondheid komt op de eerste plaats. Daarin doet het speenvoer het belangrijkste werk. Die zorgt voor rustige darmen met gezonde darmvlokken, waardoor de biggen lekkerder in hun vel zitten en de kans op streptococcen kleiner wordt. En op mijn bedrijf heeft dat tot nu toe goed gewerkt.’
Goedkoper dan voorheen
Uiteindelijk zet de zeugenhouder nu een 4-fasen Dynamo biggenvoerpakket in. Dat wil zeggen eerst circa 0,5 kg Optiwean en 4,5 kg Speenkruimel. Een dag of 12 à 14 na het spenen gaan de biggen over naar de Biggenkorrel, waarvan ze uiteindelijk 18 kg krijgen. Tot slot wordt er nog eens 6 kg Opstartkorrel gevoerd als aansluiting op het vleesvarkensvoer. Het is belangrijk om speenvoer lange tijd te voeren, zodat er geen voerschakelingen zitten rondom de kritische perioden. Bovendien zit het speenvoer lager in het ruw eiwit en bevat het betere kwaliteit eiwitbronnen om de darmgezondheid goed te houden. Het voer komt uit de productielocatie in Leusden, waar met gespecialiseerde maalinstellingen de eiwitrijke en energierijke grondstoffen fijn gemalen worden voor een goede vertering, terwijl de vezelgrondstoffen juist grover worden gemalen voor een goede darmgezondheid.
Het nieuwe voerpakket is zelfs goedkoper dan voorheen. Maar de winst zit hem niet alleen in het prijsverschil van het voer. Er zijn vooral ook lagere medicijnkosten doordat er minder ziekte is. Er is ook meer groei, minder uitval, minder ondereind en de biggen zijn uniformer. Zeugenhouder: ‘Bovendien werkt het veel gemakkelijker, omdat er minder zorg is om zieke of dode biggen. En dat geeft weer veel meer arbeidsvreugde, die niet in geld is uit te drukken’.
Sterfte gehalveerd
Inmiddels zijn er vier maanden voorbij en de verbeteringen zijn hoopgevend. De zeugenhouder reageert enthousiast: ‘De sterfte is gehalveerd, de biggen zijn rustiger en hebben minder last van oorbijten. Ik gebruik veel minder medicijnen, al zat ik met een dierdagdosering van 10 al aan de lage kant. De laatste twee maanden heb ik zelfs helemaal geen medicijnen gebruikt. Maar het kan nóg beter. Als het goed blijft gaan, kunnen we het straks wagen om na de Speenkorrel iets goedkoper voer te gebruiken. Als de dieren gezond zijn, hebben ze dat luxere voer niet nodig en kun je met goedkoper voer lagere voerkosten bereiken. Het voer moet naar mijn idee namelijk niet te veel eiwit bevatten. Van goed voer groeien de biggen misschien wel hard, maar te luxe voer geeft meer kans op problemen, is mijn ervaring’. Het moge duidelijk zijn dat de oplossing voor het streptococcenprobleem voorlopig nog in het voer wordt gezocht. ‘Daar verwacht ik nog wel wat winst te behalen. Mocht dat geen soelaas bieden, dan is het inzetten van een autovaccin nog een optie’.