Na de geboorte van het kalf geeft de koe de belangrijkste melk voor een goede start van het kalf, de biest. De eerste biest moet binnen twee uur na de geboorte aan het kalf worden verstrekt. Deze eerste biest is tot de eerste weken bepalend voor het immuunsysteem. Na de biestperiode wordt er overgeschakeld op koemelk of kunstmelk. Waar liggen de verschillen en hoe maak je je keuze hierin?
Koemelk
Koemelk is altijd aanwezig op het bedrijf. Separatiemelk lijkt interessant, maar bevat ziekteverwekkers en kan restanten van antibiotica bevatten, die mogelijk resistentie veroorzaken. Daarnaast zou bij gebruik van koemelk, deze melk niet worden geleverd aan de melkfabriek en wordt hiermee een huidige melkprijs (2021) van plusminus € 0,35 per liter melk gemist.
Bij koemelk is een belangrijke voorwaarde dat de melk op een juiste tempratuur (42 graden) wordt verstrekt. Wanneer de melk te koud verstrekt wordt dan werkt de slokdarmsleufreflex niet optimaal en is er kans dat de melk in de pens terecht komt, met voedingsdiarree als gevolg. Daarnaast bevat koemelk vaak een hoog vetgehalte. Kalveren hebben de eerste levensweken moeite om het vet vanuit koemelk te verteren. Dit komt doordat de alvleesklier nog niet optimaal werkt. Hierdoor zien we vaak voedingsdiarree ontstaan bij het voeren van koemelk.
Doordat onze melkkoeien in Nederland steeds meer melk gaan geven,wordt de melk verdund. Het effect hiervan is dat er in de melk te weinig mineralen en vitamine voor het kalf zitten. Zo zit er in koemelk bijvoorbeeld te weinig ijzer, wat belangrijk is voor een goede weerstand. Ons advies hierbij is om de koemelk aan te vullen met extra vitamine en mineralen (Vitaladd) om de kalveren extra ondersteuning te bieden.
Kunstmelk
De samenstelling van kunstmelk is afgestemd op de behoefte van het kalf. Zo wordt de behoefte van vitamine en mineralen helemaal gedekt. Daarnaast is ook het eiwitgehalte hoger dan het vetgehalte. Er worden vetgrondstoffen gebruikt in onze kalvermelk die gemakkelijk verteerbaar zijn voor kalveren. Bij het aanmaken en verstrekken van kunstmelk is het belangrijk dat dit op een juiste manier gebeurd.
Als grote nadeel van kunstmelk ten opzichte van koemelk wordt gezegd dat kunstmelk duurder is. Dit is afhankelijk van welke melkpoeder er gevoerd wordt en welke concentratie er wordt nagestreefd. Als we koemelk en kunstmelk in dezelfde concentratie met elkaar vergelijken dan is het, op moment van schrijven, met al onze soorten Juniormelk goedkoper om kunstmelk te voeren dan koemelk.
Bij ABZ Diervoeding hebben wij drie verschillende soorten Juniormelk. Hieronder weergeven in de tabel. Het is belangrijk om te kijken wat de werkwijze en het doel is op uw bedrijf. Daarbij kan er samen met onze jongveespecialisten een keuze gemaakt worden uit een van de volgende soorten Juniormelk:
| Code | Melkpoeder | Kenmerk |
| 51420 | Juniormelk Compleet | 21,0% eiwit, bevat etherische oliën. Zeer geschikt voor onbeperkte en drinkautomaat voedering |
| 51425 | Juniormelk 30% MMP | 21,0% eiwit, 30% magere melkpoeder voor hoge jeugdgroei, bevat alleen zuiveleiwit |
| 51424 | Juniormelk 50% MMP | 23,0% eiwit, 50% magere melkpoeder voor hoge jeugdgroei, bevat alleen zuiveleiwit |
Verschil
Koemelk en kunstmelk verschillen tegenwoordig veel van elkaar. Koemelk kan elke dag anders zijn, daarentegen is kunstmelk constant. Daarnaast bevat kunstmelk betere verteerbare vetten en organische oliën die de darmflora ondersteunen. Hierbij is het wel van belang dat de veehouder de kunstmelk aanbiedt zoals die is geadviseerd wat betreft temperatuur, hoeveelheid en concentratie.
Binnen het kunstmelkassortiment is er voldoende keuze. Vanwege de stremming van koemelk in de lebmaag, is koemelk goed met een MMP product te vergelijken. De verzadiging door stremming in de lebmaag zorgt er echter voor dat deze kalveren minder krachtvoer opnemen waardoor ze een grotere kans hebben op een speendip. Kalveren die kunstmelk op wei- of caseïnebasis krijgen, hebben eerder een honger gevoel wat resulteert in een snellere krachtvoeropname. De kalveren groeien hierdoor vlot door na de speenperiode.
Nu is het aan u als melkveehouder de vraag, wat is uw doel en wat past bij u?
Meer weten over koemelk of kunstmelk?
Neem dan gerust contact op met één van onze jongveespecialisten of uw rundveespecialist.
Team rundvee