De kunst van het rantsoen samen stellen is het combineren van het voeren van de pensbacteriën en de koe herkauwer laten zijn. Wanneer we daar in slagen zien we als eerste een goede pensvulling. Daarnaast zullen op een rustig moment vrijwel alle liggende koeien moeten herkauwen met minimaal 60 herkauwslagen per bolus. Maar, waarom herkauwen koeien?
Waarom herkauwen koeien?
- Door het opnieuw en opnieuw kauwen van het voer kan een koe van ‘laagwaardig’ materiaal super hoogwaardige producten maken die zorgen voor alle eigen lichaamsprocessen en ook worden ingebouwd in de melk. Door herkauwen worden voerdeeltjes verkleind, waardoor deze beter bereikbaar zijn voor pensbacteriën.
- Door herkauwen wordt het nog niet gefermenteerde voer vermengd met speeksel. Een hoogproductieve koe produceert zo’n 150 liter speeksel per dag wat dus vermengd wordt met het niet gefermenteerde voer. Dit speeksel bevat vooral bicarbonaat wat zorgt voor buffering van de pens. Bij het voeren van pensbacteriën ontstaan heel veel zuren. Speeksel houdt de pH in de koe stabiel zodat de fermentatie op hoog niveau kan doorgaan.
- Door herkauwen wordt de best opneembare vorm van fosfor via speeksel toegevoegd aan de pensinhoud. Pensbacteriën zijn afhankelijk van dit zogenaamde ‘orthofosfaat’ uit speeksel. Niet herkauwen kan dus een kettingreactie veroorzaken dat uiteindelijk een fosfortekort veroorzaakt. Voorkom fosfortekort bij een koe door als eerste haar te laten herkauwen!
- Door herkauwen neemt de stikstofefficiëntie van de koe enorm toe. Een teveel aan stikstof op pens- of darmniveau kan de koe tot op bepaalde hoogte keurig recyclen via speeksel. Stikstof in speeksel is dan ook weer een mooie bron voor pensbacteriën.
Beoordeel herkauwgedrag:
- Pensvulling van koeien mid-lactatie is 4 op schaal 1 t/m 5. Let op ‘gevarendriehoek’.
- Alle liggende koeien herkauwen op een rustig moment. Bepaal dit dagelijks op een vast moment van de dag.
- Tel het aantal herkauwslagen per bolus. Doel is 60 – 80 slagen per bolus.
- Er worden geen herkauwbolussen uitgespuugd.
- Koeien zijn actief. Dus weinig haalkoeien bij de melkrobot, weinig koeien liggen in de box als ze de wachtruimte voor de melkstal in moeten.
Verbeteren herkauwgedrag:
In het afgelopen seizoen is de verteerbaarheid van alle ruwvoeders hoger dan normaal. Dit geldt voor de graskuilen, de snijmaïs en zelfs voor de geoogste structuur zoals hooi en stro. Een hoge celwandverteerbaarheid is prima voor pensbacteriën mits de koe voldoende blijft herkauwen voor een goede benutting.
- Voeg 0,3 – 0,6 kg koolzaadstro toe (veel ADL in weinig kg’s).
- Zet de pens aan het werk dus afhankelijk van uw ruwvoer: eiwit en/ of energie voor de pens aanbieden wat ook fermentatie oplevert (raapschilfers, raapschroot, gerst, bietenpulp, sojahullen).
- Zorg bij een voermengwagen dat elk ruwvoerdeeltje zoveel mogelijk even lang is zodat selectie voorkomen wordt.
- Voorkom een te nat voermengsel (ds% lager dan 35%).
- Laat door middel van mestzeven en ons kengetal E-rumi bepalen of uw rantsoen daadwerkelijk uw koeien voldoende kunnen laten herkauwen.
E-rumi
Met het kengetal E-rumi kunnen wij precies inschatten of uw koeien teveel of te weinig celwanden krijgen waarop de koeien kunnen herkauwen. ‘Rumi’ komt van het engelse woord ‘ruminant’ dat ‘herkauwers’ betekent. Het gebruik van E-rumi is dit jaar erg actueel en wordt door ons volop gebruikt.
Wilt u met ons van gedachten wisselen? Neem dan contact op met onze rundveespecialisten. Zij helpen u graag!
Team rundvee >