Maatschap Andringa heeft een bloeiend melkveebedrijf met tweede tak

Achter de naam Wâldpleats gaat het grote melkveebedrijf van de familie Andringa schuil, gelegen in het prachtige coulisselandschap van het Friese Burgum. Het is een echt familiebedrijf, doorontwikkeld qua melkvee, maar ook verbreed met een tweede tak met zuivel en een landwinkel.

Floris (54) en Bonnie (54) Andringa namen in 2001 het melkveebedrijf over van Floris’ vader, het bedrijf dat de opa van Floris in 1937 was begonnen. Ze wonen met hun vier kinderen in een prachtige boerderij. Met hun twee oudste kinderen, Wopke (25) en Geline (23), vormen ze een maatschap waarin ieder eigen verantwoordelijkheden heeft. Beide bedrijfsopvolgers hebben een opleiding gedaan op het Van Hall in Leeuwarden; Geline deed Bedrijfskunde & Agribusiness, Wopke Melkveehouderij.

Floris en Wopke verzorgen de Holstein-Friesian koeien en het landwerk. Bonnie regelt de boekhouding en de verhuur van de vergaderruimte. Geline houdt zich samen met Bonnie bezig met de zuiveltak en de boerderijwinkel. Aan personeel werkt een fulltime zzp’er mee bij de koeien en iemand voor 32 uur in de zuivelproductie en verkoop.

Algemeen

De familie Andringa heeft 150 ha grond beschikbaar (120 ha gras, 30 ha maïs), waarvan 117 ha in eigendom, voornamelijk zandgrond en 16 ha veengrond. Op één van de percelen is dit jaar een maïsdemo van ABZ Diervoeding. Tien maïsrassen zijn ingezaaid om te testen en ervaringen met de maïsteelt te delen met de klanten van ABZ Diervoeding.

Het bedrijf telt 290 stuks melkvee en 145 stuks jongvee. De opfok van het jongvee wordt uitbesteed. Dat gaat op een leeftijd van vijf maanden naar het opfokadres, om twee maanden vóór het kalven weer terug te komen.

De ligboxenstal is traditioneel met roostervloer. De koeien worden gemolken in een 22-stands carrouselmelkstal en gaan 7 uur per dag de wei in. De koeien hebben sinds anderhalf jaar sensoren in het oor voor tijdige waarneming van tochtigheid en problemen met gezondheid of voeding.

Zuiveltak en landwinkel

In 2016 heeft het bedrijf een melktap aangeschaft. Een jaar later volgde Bonnie de cursus ‘zure zuivelproducten’. Nu verwerken ze een deel van de melk in onder meer karnemelk, kwark, yoghurt, vla en roomijs; in totaal tien soorten zuivelproducten in meer dan vijftig smaken. Van een ander deel laten ze kaas maken. Per jaar gaat op die manier circa 140.000 liter melk weg via huisverkoop. De zuivelproducten en kaas, maar ook rundvlees van eigen koeien en diverse streekproducten worden verkocht via versautomaten (24/7) en een boerderijwinkel.

Mestafvoer

Zonder derogatie zou het bedrijf 5.000 m³ mest moeten afvoeren. Ze zitten in NV-gebied (met nutriënten verontreinigd) en zijn al gekort op de mestruimte, van 230 naar 210 kg stikstof per hectare. “Bovendien zitten we met 17 hectare in waterwingebied waar maar 170 kg is toegestaan”, vertelt Floris. “We hebben daarom een mestverdamper gekocht die volgend jaar maart moet gaan draaien. De restproducten van de mest zijn loosbaar water, ammoniumsulfaat en exportwaardige dikke fractie met een drogestofgehalte van 45%.”

Voeding

De maatschap zit al lange tijd bij ABZ Diervoeding. Voorheen werd de voeding altijd met Floris besproken, nu onderhoudt vooral Wopke de contacten met rundveespecialist Henk Atsma. “We waarderen de begeleiding van Henk bij de voeding, want we beseffen goed dat dit contact bedrijfsblindheid voorkomt”, vertelt Wopke.

Bij het voeren houden ze het vooral gemakkelijk, gebruiken geen bijproducten maar werken wel zoveel mogelijk met losse grondstoffen. In vier afzonderlijke silo’s slaan ze grondstoffen op voor respectievelijk energie, eiwit, snelle energie en ruwe celstof. In nauw overleg met Henk Atsma stellen ze een goed rantsoen samen dat ze dagelijks van deze grondstoffen mengen met een eigen mengwagen, afgestemd op de eigen kuil.

Sinds vorig jaar hebben ze drie sleufsilo’s met een automatisch kuilafdeksysteem en dat bevalt heel goed. Twee om lasagnekuil in te maken voor een constant rantsoen en één om van te voeren in dezelfde zomer.

Als er te weinig ruwvoer voorradig is, krijgen de koeien meer ruwe celstof vanuit het krachtvoer. En dat gebeurt nog wel eens. “We zitten op de thuislocatie in waterbeschermings- en waterwingebied. Zeker in droge zomers hebben we krap ruwvoer”, licht Floris toe.

Sturen

Momenteel krijgen de koeien iets meer vers gras en sturen ze met krachtvoer op een laag ureumgetal (16-18) in verband met de afzetmogelijkheden van de mest. “Maar het moet wel verantwoord blijven voor de melkproductie”, stelt Floris. “Elke punt ureum scheelt ruim 100 m³ mest per jaar om af te voeren. Nu de melkprijs iets hoger is, wil ik met wat extra krachtvoer wel iets harder melken.”

Ze voeren aan het hek en in krachtvoerboxen via de computer twee soorten brok: startbrok voor de eerste 60 dagen en de maatbrok als aanvulling tot maximaal 8 kg, afhankelijk van de melkproductie. In de melkstal krijgen alle koeien standaard 1,5 kg melkstalbrok als lokkertje.

Voor de droge koeien mengt Wopke in één keer voor anderhalve maand het droogstandsrantsoen en kuilt dat in. Wopke: “Zo hebben we elke dag een vers en constant rantsoen. Je bent één dag erg druk, maar het bespaart uiteindelijk veel werk.”

Toekomstvisie

Groeien in aantal koeien is niet de ambitie. Wel zou Wopke graag op termijn willen overstappen op automatisch melken. “Melken kost zes uur per dag. Ik vind het niet erg om te doen, maar ik doe ook de rest eromheen, zoals insemineren en klauwbekappen. Bovendien zijn melkers lastig te vinden.” Ze hebben een hydraulische klauwbekapbox die permanent gebruiksklaar staat. Wopke: “Bij het melken zijn de koeien gemakkelijk te separeren en later te behandelen in de box.”

Ook op groei in de zuiveltak ligt niet de focus. Géline: “Sinds maart 2024 hebben we een boerderijwinkel in de schuur die als aanvulling dient op de vers-automaten. Graag zou ik in de toekomst een grote boerderijwinkel openen met nog meer producten uit de streek, om op die manier de verdiensten te verhogen.” Daarnaast heeft het bedrijf een skybox met zicht op de ligboxenstal, die ze verhuren als vergaderlocatie. “Ook die skybox willen we meer benutten”, vervolgt Géline. “We richten ons op bedrijven, gemeenten, de provincie en bijeenkomsten van particulieren. We verzorgen ook lunches.”

Bijzonder aan het bedrijf is dat het een echt familiebedrijf is, waar het enthousiasme van de hele familie van afstraalt. “We zijn allemaal ondernemend en hebben passie voor ons bedrijf”, besluit Floris.