Zoals iedereen weet verschilt de snelheid van het langer of korter worden van de dagen gedurende het jaar. De snelheid van het korter worden van de daglengte is op 22 en 23 september het hoogst namelijk wel 4 minuten per dag. De hormoonhuishouding van koeien zijn gevoelig voor dit natuurverschijnsel. In de praktijk is de reactie: minder liters met hogere gehalten. Doorgaans gaan de gehalten in de melk in september stijgen en staat de melkplas onder druk. Bij de BSK wordt voor de lagere hoeveelheid melk gecorrigeerd (seizoenscorrectie).
Gehalten of liters reageren op rantsoenverandering
Bij deze versnelde verandering van daglengte komt, in het geval van beweiding ook een rantsoenovergang. De overgang van weidegras naar graskuil bijvoorbeeld, vraagt ook om een aanpassing van de pensbacteriën. Een abrupte overgang van rantsoen zorgt ervoor dat de melkproductie nog verder onder druk komt. We zien nu dat koeien ‘van nature’ gemakkelijk kunnen worden droog gezet en soms al vanzelf droog gaan staan ruim voor de geplande droogzet datum.
In het voorjaar is deze reactie omgekeerd. De dagen worden vooral vanaf februari langer en het rantsoen wordt daarna met weidegras sneller afbreekbaar. Dan gaat de hoeveelheid melk ‘vanzelf’ omhoog en gaan de gehalten dalen.
Denk aan passende voedermiddelen
Vaak reageren koeien bij korter wordende dagen dus vooral met stijgende gehalten op rantsoenveranderingen. Andersom gaat bij langer wordende dagen de literproductie ‘vanzelf’ omhoog. Gehaltenverhogende voedermiddelen die van de zomer zijn ingezet, zouden daarom nu vervangen moeten worden door voedermiddelen die juist de literproductie stimuleren. Denk bijvoorbeeld na of de inzet van cacaodoppen en Bergafat nu nog voldoende voersaldo oplevert.
Liters stimuleren
Voedermiddelen die juist liters stimuleren zijn:
- Sojaschroot
- Gemalen of gewalste granen
- Palmolie
- Lijnzaad
In verband met de nieuw geoogste snijmaïs is maïsmeel in het basisrantsoen nu juist minder passend om de liters te stimuleren. Voer de juiste dosering mineralen in verband met voldoende Vitamine D. Vitamine D wordt van nature onder invloed van zonlicht gevormd in gras en koe.
Denk aan het licht
De snel korter wordende dagen gaan in deze periode samen met een zwakkere lichtintensiteit. De lichtintensiteit is in het voorjaar heel hoog door de drogere lucht en in het najaar lager (mist). De tijd dat je in de stal > 160 lux behaalt die nodig is voor een Actieve koe gaat daarmee nog harder onderuit. Wees kritisch op de verlichting in de stal en repareer eventueel kapotte lampen en tl-buizen. Zorg 16 uur per dag voor > 160 lux in de stal.
Verloop daglengte
In de onderstaande grafiek is de lichtblauwe lijn het belangrijkste. Je ziet dat nu nog steeds de dagen zo’n 4 minuten per dag korter worden.
Nog even een paar weetjes op een rij:
- Rond de winterwende (21 of 22 december) is de toe- en afname nauwelijks merkbaar.
- Dit geldt ook voor de zomerwende op 20 of 21 juni.
- De dagen worden het snelst langer rond 21 maart.
- Bedenk dat koeien klok kunnen kijken
Advies & informatie
Licht aan en gas geven. Wij helpen u graag!
Contact opnemen >