Klavers kunnen veel voordeel geven op het gebied van stikstofopbrengsten van een perceel. Nu we weer in de periode zitten dat doorzaaien goed kan lukken, noemen we u graag een aantal tips op het gebied van klavers.
Klavers doorzaaien?
Vaak wordt genoemd dat het doorzaaien van klavers slecht wil lukken. Het klopt inderdaad dat klavers beter kunnen vestigen bij het vernieuwen van grasmatten, maar het is niet onmogelijk om klavers door te zaaien. Zeker nu op veel plekken het gras ‘dood’ is door de droogte, zal het langer duren voordat er weer gras groeit. Dit is een groot voordeel voor de klavers, zij krijgen zo meer tijd om te ontwikkelen.
Voorwerk
Een goed begin is het halve werk. Dat is ook zeker het geval bij het doorzaaien van klavers. Met het nodige voorwerk is de kans op succes vele malen hoger. Denk hierbij aan de volgende zaken:
- De bestaande grasmat is al snel te concurrerend voor de nieuwe kiemen. Zorg ervoor dat de bestaande grasmat niet te snel groeit. Dit kan bijvoorbeeld door de bestaande mat (meerdere keren) erg kort te maaien vlak voor het zaaien. Ook droogteschade is een voordeel in deze situatie. Wanneer percelen erg veel last van droogteschade hebben duurt het vaak lang voordat de grasgroei weer op gang komt, dat geeft de klavers meer kans om te ontwikkelen.
- Maak ruimte tussen de grassen door agressief te wiedeggen. Zo verdwijnen slechte grassen, onkruiden en mossen (viltlaag). Wees niet te zuinig met de wiedeg, zeker bij doorzaaien is dit erg belangrijk om ruimte te creëren. Als na deze droge periode erg veel dode grassen los komen met wiedeggen, loont het om twee keer te wiedeggen voordat er gezaaid wordt.
- Wilt u onkruiden bestrijden met pesticiden? Doe dat dan voor het zaaien, want klavers kunnen niet tegen pesticiden. Pesticiden kunnen dus niet meer gebruikt worden als u de klavers in het perceel wilt houden.
- Streef voor klaver naar een minimale bodem pH van 5,6, liever hoger dan lager. Bij een zuurdere bodem zal de klaver niet lang blijven staan. Is de pH te laag, probeer dan ook te bekalken. Dit kan mooi nu het bemestingsseizoen er weer op zit. Als er eind augustus nog bemest is, wacht dan tot 4 weken na de eerste regenbui voordat er bekalkt gaat worden.
Zaaien
Klaverzaad is erg fijn en er zijn niet veel kilo’s per hectare nodig. Daardoor wordt het vaak op gemengd met een graszadenmengsel. Denk bij het zaaien aan de volgende punten:
- Gebruik tussen de 5 – 8 kg klaverzaad per hectare. Klaverzaad is erg fijn en lastig hanteerbaar. Wanneer ook gras wordt door gezaaid, gebruik dan 10 – 15 kg graszaad. Als het klaverzaad gemengd wordt met graszaad, zaai dan in kleine porties en meng iedere keer opnieuw wat klaverzaad door het graszaad. Als alles in 1 keer in de zaaimachine gaat, zakt het klaverzaad uit en ontmengd het snel.
- Krijgt u zaadmengsels met een aandeel klaver erin? Stop ook dan niet alles gelijk in de zaaimachine. Ook in deze mengsels zal het klaverzaad gelijk ontmengen.
- Word er ingezaaid met een wiedeg of zaaimachine zonder rol? Probeer dan het perceel nog een keer te rollen zodat het zaad goed in contact komt met aarde.
- Gebruik op stukken waar alleen gemaaid wordt meer rode klavers. Deze binden meer stikstof dan witte klaver, maar kunnen minder goed tegen vertrapping. Op weidepercelen gedijen witte klavers beter.
- De aanwezigheid van vocht is essentieel voor de kieming en doorgroei van de klaver.
Enten
Klavers zijn gewenst doordat ze stikstof kunnen binden in de grond. Ze kunnen dit wanneer rhizobium bacteriën aan de wortelknoppen hechten. Dit worden ‘paarse bolletjes’ gedurende het groeiseizoen. Het kan echter zo zijn dat deze bacterie amper aanwezig is in de bodem en dus niet hecht aan de klavers. De klavers zullen hierdoor een stuk minder stikstof binden. Dit kan voorkomen worden door te werken met geënte zaden. Dit zijn klaverzaden met een coating waar rhizobium bacteriën inzitten. Wilt u er zeker van zijn dat de klavers ook echt stikstof gaan binden, koop de zaden dan met bacteriën.
Wanneer u klaverzaad bij ons bestelt, bent u verzekerd van de stikstofbindende werking. Onze leverancier DLF behandelt alle klaverzaden met een ProRhizo-coating:
- Een kalkcoating voor een optimale pH rond het zaadje/ jonge plantje.
- Rhizobium-bacteriën voor een snellere vorming van stikstofbolletjes op de wortels.
Het gevolg is een betere beginontwikkeling, zodat de klaver sneller productief wordt om stikstof uit de lucht vast te leggen. Daar profiteert vervolgens het gras weer van. Dit is gratis stikstof die u kunt besparen op de kunstmestkosten.
Klavers oogsten
Klavers kunnen geoogst worden als minimaal 10% van de klavers in bloei staat. De klaver is dan hoog en sterk genoeg om na het maaien weer met de hergroei te beginnen. De klavers kunnen veel voederwaarde bevatten, vooral eiwitten. Deze worden vooral opgeslagen in het blad. Dit blad is echter erg fijn en broos en is daardoor snel verloren gegaan. Let hier op tijdens het oogsten. Hoe lager het aantal bewerkingen tijdens de oogst, hoe meer voederwaarde er bespaard blijft. Liever niet schudden dus en harken met lage toeren.
Soms krijgt klaver de overhand in het perceel en staat er bijna alleen nog maar klaver. Probeer dit soort percelen te verdelen over de hele kuil, zodat er niet ineens heel veel klaver in het rantsoen zit. Bij snelle rantsoenveranderingen van niks geen klaver naar ineens heel veel klaver is er een verhoogde kans op oplopers bij de koeien.
Sturen op klavers
Het is soms lastig om klavers in percelen te houden. Vaak word het aandeel klaver minder door de jaren heen. Er zijn een aantal manieren om te kunnen sturen op het aandeel klaver, namelijk:
- Bemestingsniveau: vlinderbloemigen hebben minder mest nodig, dat geld vooral in de 2e helft van het jaar. Als de grond koud is, bindt klaver nog geen stikstof en heeft de klaver net als gras wel voedingsstoffen nodig. Normaal gesproken is de 2e helft van het jaar geen kunstmest meer nodig en kan er ook minder dierlijke mest gebruikt worden. Als het aandeel klaver in een perceel hoger wordt dan gewenst, kan het aandeel klavers verlaagd worden met bemesten of kunstmest strooien.
- Maaihoogte: klavers hebben een lager groeipunt dan gras. Als de maaihoogte lager is, heeft gras dus eerder moeite met de hergroei dan klaver en krijgt de klaver meer ruimte. Als het aandeel klaver minder dreigt te worden kan er dus gekozen worden om lager te gaan maaien.
- Opbrengst: klavers kunnen slecht tegen concurrentie en ‘stikken’ wanneer erg zware snedes geoogst worden. Probeer een snede dus niet te zwaar te laten worden om de klavers te behouden, of maak de snedes zwaarder om de klaver te drukken.
Bonus
Naast de extra stikstofbinding (en lager kunstmestgebruik), geven goed gevestigde klavers nog meer voordelen. Zo blijven klavers (en de grassen rondom de klavers) een stuk langer doorgroeien bij droogte. Dit was afgelopen periode goed zichtbaar. Daarnaast komt volgend jaar het nieuwe GLB waarin u punten moet gaan scoren. Wanneer er klavers of andere kruiden op uw bedrijf worden toegepast, kunt u vrij makkelijk veel punten scoren in het nieuwe systeem. Een leuke extra dus!
Heeft u vragen of wenst u meer informatie?
Uw rundveespecialist helpt u graag meedenken of en hoe er bekalkt moet worden en welke klavers passen bij uw situatie. Enkele voorbeelden uit ons assortiment:
- Korrelkalk 1 MgO, code 53.508: kalkmeststof met 1 Mgo en 50 CaO.
- Korrelkalk 15 MgO, code 53.512: kalkmeststof met 15 MgO en 34 CaO.
- Witte klaver, code 54.401.
- Rode klaver, code 54402.
- Weide Klavermix, code 54.404: 70% witte klaver (weideklaver + cultuurklaver) + 30% rode klaver.
- Maaien Klavermix, code 54.403: 70% rode klaver en 30% witte klaver.