Identiek kuilvoerrantsoen voor de koeien van De Wildt

Dankzij een ingenieus mengkuilsysteem krijgen de koeien van Stan de Wildt in Beuningen jaarrond een identiek kuilvoerrantsoen. Waar en wanneer ze ook vreten aan het voerhek, het voer is altijd en overal even goed en lekker. Dat geeft rust onder de koeien, omdat rangorde er niet toe doet. Maar nog belangrijker is dat een gelijkmatig rantsoen de gezondheid van de veestapel positief beïnvloedt.
Stan de Wildt (38) heeft in Beuningen een melkveehouderij in maatschap met zijn ouders Jan (61) en Leny (61). Maar ook zijn vrouw Debby (38) en zelfs hun zoon Ruben (8) en dochter Amy (6) draaien in het bedrijf mee wanneer dat nodig is. Jan de Wildt had met diens vader een veehandel in Beuningen, gespecialiseerd in drachtige en afgekalfde koeien. In 1985 kocht Jan via een driehoeksruil een melkveebedrijf en ging daar, naast de veehandel, twintig koeien melken. Geleidelijk kocht hij quotum bij. Het bedrijf heeft nu 64 ha grond (zware rivierklei) waarvan 57 ha grasland (waaronder 13 ha beheersgrond) en 7 ha wintertarwe.

In 1990 verbouwde Jan de stal en richtte hij deze helemaal in voor melkkoeien. Stan haalde ondertussen zijn HAS-diploma en ging lesgeven. Daarnaast kwam hij in 1999 in de maatschap van zijn ouders. Maar Jan kreeg reuma en het melken werd te zwaar. Daarom kwamen er in 2004 twee melkrobots. Twee jaar later stopte Stan met lesgeven en werd hij door Lely ingehuurd om bedrijven die een melkrobot hadden aangeschaft te begeleiden bij het bedrijfsmanagement, de staltekening en het gebruik van de computer. Stan: ‘Zeven jaar lang heb ik vier à vijf bedrijven per week begeleid. Allemaal bedrijven die vooruit willen. Ik heb daar heel veel gezien en geleerd. Door mijn advieswerk ben ik heel erg gaan denken vanuit de koe. Wat voor de koe goed is, is ook goed voor de boer.’

Voersysteem

De compacte stal heeft 125 ligbedden, het merendeel met dikke koematrassen. Er lopen momenteel circa 80 koeien, maar het is de bedoeling dat vanaf 1 april volgend jaar, wanneer het melkquotum vervalt, de stal geleidelijk vol komt. Daarvoor zijn nu al de eerste pinken aangekocht.

Centraal in de stal is de voerstraat met het Weelink voersysteem met 56 voerplekken. Via een doorgang kunnen de koeien van alle kanten bij het voer komen. Eén keer per week vult hij de voerstraat met blokken mengkuilvoer, wat hem anderhalf uur kost.

Voor het kuilvoer maakt Stan in eerste instantie één grote kuil waarin hij achtereenvolgens alle sneden gras kuilt en ten slotte de gehakselde maïs. Twee keer per jaar maakt hij de kuil aan de lange zijde open om de helft van alle sneden eruit te halen, te mengen en elders opnieuw in te kuilen. De eerste keer in december, de tweede keer in april, vlak voordat de eerste snede van het nieuwe jaar wordt gemaaid. Op deze manier krijgen de koeien het hele jaar door voer van dezelfde samenstelling. Omdat opnieuw inkuilen verlies van voederwaarde geeft, laat Stan de voersamenstelling meten en mengt hij suikers bij in de vorm van Duitse bietenpulp.

‘Het Weelink voersysteem geeft een enorme arbeidsbesparing. Maar het grote voordeel is dat de koeien altijd de beschikking hebben over vers voer dat op elke voerplek even lekker is en het hele jaar door van dezelfde kwaliteit is. Elke hap! Dat zorgt voor een goede gezondheid. Vorig jaar had ik maar vijf of zes koeien met uierontsteking en ik had een dierdagdosering van 2,5. Voeding is daarin een belangrijke factor geweest, samen met het ligbed en de melkrobot.’ Na de eerste snede gaan de koeien naar buiten voor beweiding.

Bijzondere samenwerking

De contacten met ABZ Diervoeding zijn via een bijzondere samenwerking tot stand gekomen. ‘We zijn van nature honkvast, maar hebben de laatste jaren verschillende voerleveranciers gehad. We wilden namelijk een stapje verder, maar dat lukte niet’, legt Stan uit. ‘Vanaf februari 2012 zijn we krachtvoer gaan voeren via Pierre Hopman. We kennen Pierre al vijftien jaar als leverancier van agrarische benodigdheden. Pierre is een man van de cijfers en rekende ons voor dat we in het voer veel kansen op het gebied van kostprijs en gezondheid lieten liggen. Op zijn advies hebben we in eerste instantie gras verkocht en extra maïs aangekocht. Afgelopen oktober gingen we een stap verder en zijn we gaan voeren via het Structobroksysteem. Daar plukken we nu de vruchten van. We zien enorme verschillen tussen koeien die vóór oktober gekalfd hebben en die erna gekalfd hebben. Doordat Pierre brokken levert van ABZ Diervoeding, combineren we nu de kennis van rundveespecialist Erik Koldenhof van ABZ Diervoeding met het cijferwerk van Pierre. We voeren dit jaar de laatste maïs uit de kuil op. Vanaf komend najaar voeren we naast brokken alleen nog gras met bietenpulp. Hierdoor kunnen we de koeien beter individueel sturen. Alles wordt gemeten, gewogen en bijgehouden. De koeien belonen we naar melkproductie. In het begin worden ze haast onbeperkt uitgedaagd, na dag 80 gaan we ze afrekenen op productie. Hoogproductieve koeien krijgen 24,5 kg krachtvoer.’

Aandacht

Omdat het voersysteem en de melkrobots veel zware arbeid besparen, kunnen Stan en zijn vader veel meer tijd en aandacht besteden aan het observeren en de verzorging van de koeien. Afwijkingen bespeuren ze in een zeer vroeg stadium.

Voor de dekking zijn er op het bedrijf altijd twee eigen stieren van een vleesras. Een 1.200 kg zware dikbil is op dit moment de grote trots van het bedrijf. Aan opfok doen ze niet. Stan: ‘We hebben er de ruimte niet voor en gezien onze ervaring in de handel is aankopen zeker zo gemakkelijk en voordelig.’ De vaarzen die ze kopen, moeten in elk geval uit een ligboxenstal komen en weidegang kennen. En uiteraard moet het beenwerk en het uier correct zijn. ‘Vruchtbaarheid is haast nooit een probleem, omdat we aan natuurlijke dekking doen. We hebben koeien lopen van tien jaar oud.’ Alleen het mengen van het kuilvoer wordt uitbesteed aan een loonbedrijf. Voor de rest doen ze alles zelf, ook het inkuilen. ‘Dat lukt alleen als je veel mensen om je heen hebt die je helpen”, beseft Stan. “Ik heb een groep vrienden die ik in die tijd kan bellen voor hulp. We doen het met z’n allen en dat voelt goed. Als afsluiting zijn we wel eens met z’n allen, twee auto’s vol, naar de Zwarte Cross geweest.’ Dat ook deze sociale kant goed voor elkaar is, is kenmerkend voor de kracht van het bedrijf.

Onderstaand een foto-overzicht van de bedrijfsreportage bij familie De Wildt:

Gegevens De Wildt 2013

Tabel 1. Vergelijking Structobroksysteem (2013-2014) met traditioneel rantsoen (2012-2013) bij Mts. De Wildt, Beuningen

* Totale voerkosten per 100 kg meetmelk zijn inclusief de kosten voor ruwvoer. Ruwvoerkosten gebaseerd op kosten mengkuil (incl. mechanisatie en pacht-/rentekosten land,- en mengkosten). De mengkuil gras/maïs/droge pulp kost € 16,70 per 100 kg droge stof.