Voederbieten is op sommige bedrijven een prima voedergewas. Het gewas heeft een hoge opbrengst, is smakelijk en geeft vooral een hoger vetgehalte in de melk. Wij volgden de teelt, de oogst, de bewaring en verstrekking bij familie Bangma uit Nij Beets in 2017 intensief.
Meer melk uit eigen voer
Vooral in Noord-Nederland worden meer voederbieten geteeld. Enerzijds vanwege het overschot aan ruwvoer op sommige bedrijven, anderzijds als alternatief voor de teelt van snijmaïs die in het noorden toch wat minder oogstzekerheid biedt. Jelle en Annelies Bangma hebben een echt familiebedrijf met 85 melk- en kalfkoeien en 50 stuks jongvee op 45 ha grond. In het afgelopen jaar werd 7 ha snijmaïs verbouwd en 2 ha voederbieten. ‘We willen graag een hogere VEM per kg droge stof in het basisrantsoen met voer van eigen grond. Ons doel is om dan met niet meer dan 25 kg krachtvoer per 100 kg melk een productie te halen van jaarrond 30 kg melk per koe per dag’.
Vruchtbare grond erg belangrijk
Een hoge opbrengst is bij voederbieten erg belangrijk vanwege de flink hogere teeltkosten per hectare. Dit komt vooral door de dure bespuitingen en de hogere oogstkosten. Het is dan ook de vraag of de voederbieten wel een alternatief zijn voor snijmaïs op zandgrond. De geschatte opbrengst bij Jelle was 22,5 – 25 ton droge stof per hectare. ‘Een akkerbouwer adviseerde meer zaad per hectare te gebruiken, zodat de bieten niet zouden vallen bij het rooien’.
Bewaren met sojahullen
Begin november werden de bieten gerooid. Ongeveer 3 maanden lang is ± 13 kg verse en gesnipperde bieten per koe per dag gevoerd. In deze tijd leverde Jelle melk met 4,85% vet en 3,85% eiwit. Op 20 december werden de resterende bieten gesnipperd en samen met sojahullen ingekuild in een slurf. ABZ Diervoeding deed in het afgelopen jaar samen met Schothorst Feed Research (SFR) een ‘pottenproef’ om de juiste inkuilstrategie te bepalen. Een pottenproef is een inkuilproef op laboratoriumschaal.
Van zoet naar zuur
Uit de analyses blijkt dat de grote hoeveelheid suiker tijdens de conservering grotendeels wordt omgezet. Het ingekuilde product wordt erg zuur door onder andere de grote hoeveelheid melkzuur die door fermentatie wordt gevormd. De sojahullen zijn gekozen, omdat deze vezels zesmaal hun eigen gewicht aan vocht kunnen opnemen. Sojahullen blijken ook goed te passen als veilige ruwe celstof die helpt om het pensmilieu te stabiliseren bij het voeren van de grote hoeveelheid melkzuur en andere fermentatieproducten.
Asgehalte bepalend voor de voederwaarde
De analyse van de voederbieten bij familie Bangma laten een ruw as van 70 gram per kg droge stof zien. Dit betekent dat er weinig zand in zit. Dit is belangrijk omdat met de grond veel ‘slechte’ bacteriën en schimmels meekomen die zowel het inkuilproces, als de vertering negatief beïnvloeden.
Vers voeren het beste
Familie Bangma heeft een goed gevoel over het gebruik van sojahullen bij het inkuilen. ‘Het vetgehalte is met de overgang van verse naar ingekuilde bieten 0,1% gezakt, maar het eiwitgehalte is op peil gebleven.’ Gezien het enorme verlies van suiker bij bewaring lijkt het vers voeren van voederbieten echter het meest lonend. Alleen op bedrijven waar een hoge opbrengst mogelijk is en eigen arbeid en ruwvoer ruim aanwezig zijn, kunnen voederbieten eventueel een alternatieve teelt zijn.
Wilt u meer informatie? Neem dan contact op met één van onze rundveespecialisten.