Efficiënt werken Van Stempvoort beloont met hoge melkproductie

Efficiënt, pragmatisch en snel. Deze woorden kenmerken het ondernemerschap van Aart en Janine van Stempvoort, melkveehouders in het Zeeuwse Kats. Hun werkwijze zorgt voor een zeer hoge melkproductie per volledige arbeidskracht.

Aart en Jantine van Stempvoort (beiden 47) ondernemen nu 16 jaar in Zeeland. Samen met hun kinderen Maarten (20), Lizette (16) en Robert (12) houden ze een bedrijf gaande met 175 stuks melkvee en bijbehorend jongvee. Ieder draagt naar vermogen een steentje bij. Het is een echt familiebedrijf. Ze hebben een paar invalkrachten achter de hand mocht een keer niemand van hen kunnen melken.

Naar Zeeland

Aart en Jantine hadden net het gemengde bedrijf met fokzeugen en 40 melkkoeien van Aarts vader in Veenendaal overgenomen, toen de oprukkende nieuwbouw de boerderij dreigde op te slokken. Ze werden uitgekocht en konden een nieuwe plek zoeken. Inmiddels hadden ze de varkenstak afgestoten en de rundveetak uitgebreid. Het oog viel daarom op een stuk grond van 40 ha met bouwkavel op Noord-Beveland, aan de voet van de Zeelandbrug, in een gebied met vooral akkerbouw en een enkel melkveebedrijf. Ze moesten alles van de grond af opbouwen. Eind 2002 waren alle vergunningen rond. Er werd een compleet nieuw bedrijf met ligboxenstal gebouwd en 1 juli 2003 verhuisden ze met 70 koeien naar Kats.

Ingeburgerd

De overgang naar Zeeland verliep soepel. Terwijl de vriendenclub in Veenendaal bleef, groeide een nieuwe vriendenclub in Zeeland. “Dat gaat hier vanzelf”, zegt Aart. “Je hebt hier nogal eens vergaderingen met akkerbouwers of veehouders uit de regio, dus je komt er snel tussen. En de burenhulp is hier geweldig. Als er midden in de nacht nog een kuil dicht moet of wanneer de voermengwagen kapot is, helpen we elkaar direct. Dat gaat hier gemakkelijker dan in het midden van het land.”

Geleidelijk kochten ze melkquotum en grond bij en groeiden ze naar 175 koeien en 60 ha grond, alles aan één stuk, lichte klei, volledig gedraineerd. De stal werd nog twee keer uitgebreid, de productie steeg naar 1,8 miljoen kg melk per jaar. De koeien staan jaarrond op stal. Aart: “Wij telen het gras als akkerbouwgewas en willen de mooie structuur van de grond graag zo houden. Als de koeien buiten lopen, verbruiken ze veel meer energie en gaat de productie naar beneden. Dat kost geld. Nu heb ik veel meer opbrengst.” Aart haalt aan gras 15.000 kg en aan maïs 22.000 kg droge stof per hectare.

Voer

Aart voert een ‘partly mixed ration’ (PMR) met een op maat gemaakt R-meel aan het voerhek met de voermengwagen. Hij stuurt op productie bij met brok via de krachtvoerstations. De sleufsilo’s met gras en maïs zijn allemaal bemonsterd. Op basis van die gegevens bepaalt Jeroen Versteijnen als rundveespecialist van ABZ Diervoeding de rantsoensamenstelling. Aart vaart blind op dit advies. Tijdens het mengen wordt tarwegistconcentraat toegevoegd, zodat alle voerdeeltjes goed aan elkaar hechten en voerselectie wordt voorkomen. Overigens levert ABZ Diervoeding al zeker 35 jaar voer bij Aart en, eerder, bij zijn vader.

De ruwvoervoorziening wordt erg ver vooruit gepland. Aart heeft goede contacten met de akkerbouwers in de omgeving en ruilt geregeld grond. Dat vereist een goede planning. Grasland is erg gewild om er bijvoorbeeld aardappels te verbouwen vanwege de meeropbrengst die de vruchtbare grond geeft. Voor één ha grasland krijgt hij anderhalve ha akkerbouwgrond terug. Ook de mest van het bedrijf vindt gretig aftrek bij de akkerbouwers in de buurt.

Efficiënt

Efficiëntie speelt mee in alle beslissingen op het bedrijf. “Je moet je arbeid efficiënt inzetten. Goed plannen, zelf doen wat je het beste zelf kunt doen en uitbesteden wat een ander beter of sneller kan”, is de visie van Aart. Daarom laat hij vrijwel al het werk op het land door de loonwerker doen of door een akkerbouwer uit de buurt die daar veel betere GPS-gestuurde apparatuur voor heeft. “Zo hoef ik niet te investeren in grote machines, dus daar bespaar ik mee. Ik moet het puur van het melken hebben, dus zo veel mogelijk melk produceren op zo efficiënt mogelijke wijze.”

Daarom is er nooit een melkrobot gekomen. Aart: “Tijdens het melken houd ik de gezondheid van de koeien in de gaten, ik separeer de tochtige koeien en behandel koeien die gespoten moeten worden. Dat doe ik dan ook gelijk. Ik houd ervan om het werk af te maken. Heb je een melkrobot, dan loop je toch nog continue achter de koeien aan om ze te controleren en is het werk nooit klaar.”

Genomic selection

Aart doet aan genomic selection via de merkertest van de CRV; van elk vaarskalf laat hij DNA onderzoeken op genomicswaarden. “Met een betrouwbaarheid van 65% krijg je een indruk van de kenmerken van het dier zoals taaiheid van het melken, productiekenmerken, gebruikseigenschappen en exterieur zoals beenwerk en uierkwaliteit”, licht Aart toe. “Dieren met slechte eigenschappen selecteer ik uit en de goede houd ik over. Een snelle manier om je veestapel te verbeteren.”

Daarnaast doen ze mee met het SAP (StierAdviesProgramma). “Het ondereind van de veestapel wordt geïnsemineerd met een blauwe stier, en houden we niet aan. De rest wordt gewoon geïnsemineerd. De beste helft van de pinken krijgt gesekst sperma, zodat we bijna zeker weten dat er een vaarskalf uitkomt. Op die manier gaan we zo snel mogelijk genetisch vooruit. De stierkeuze laten we helemaal aan het SAP over.”

Kenmerkend op het bedrijf is de korte tussenkalftijd. De koeien worden geïnsemineerd vanaf 55 dagen na het kalven. Met stappentellers en Ovalert houdt hij de tochtigheid in de gaten. Omdat hij bij de CRV een abonnement per koe heeft, kijkt Aart niet op een inseminatie meer of minder.

Toekomst

Het fokdoel van Aart is een duurzame, gezonde koe. “De productie is al vrij hoog, dus richten we ons nu op het verbeteren van beenwerk en uier, met als doel een koe die lang meegaat.”

Qua investeringen houden Aart en Jantine de komende jaren pas op de plaats. Ze kunnen nog uitbreiden naar 300 koeien, maar die ambitie is er voorlopig nog niet. Zeker zolang nog niet bekend is of er een bedrijfsopvolger in beeld is.

Videobeelden bij melkveehouderijbedrijf Van Stempvoort

Onderstaand een foto-overzicht van de bedrijfsreportage bij Van Stempvoort: