>> Update november 2023 door Pieter Winia, nutritionist bij ABZ Diervoeding:
Herstel na blauwtong
Blauwtong is een virusziekte die de kleine bloedvaten aantast die vooral rondom en in de organen zitten. Hierdoor is het ziektebeeld erg breed en duurt het herstel van de koeien na infectie met Blauwtong zo lang. Blauwtong heeft met name schapenhouders hard geraakt door een hoge uitval. Echter wordt de impact op de koeien onderschat. De uitval komt daar gemiddeld eerder richting de 5% dan de eerst veronderstelde 1%.
Financieel grote gevolgen
Blauwtong heeft tot veel zieke dieren geleid. Verschijnselen zijn uiteenlopend en het verschilt per dier wat de gevolgen van blauwtong zijn. Hoge koorts, dikke klauwen, gezwollen bek/kop en aangetaste neus/slokdarm zijn symptomen die gezien worden. Los van het leed voor de dieren en het vele werk voor de veehouders, heeft het financieel ook grote gevolgen door meer uitval, hoger medicijngebruik en flinke productiederving, soms tot wel 30%.
Afweersysteem vraagt energie en eiwit
Het lijkt erop dat de gevolgen en het herstel van met blauwtong besmette dieren veel tijd kost. Bekend is dat ontstekingen, een afweerreactie van het lichaam, energie en eiwit vraagt. De energie en eiwit die daarvoor gebruikt wordt, kan niet ten goede komen van de melkproductie. De verwachting is dan ook dat deze niet volledig terug zal komen in de huidige lactatie. Met name oud melkse koeien hebben moeite om weer volledig terug op productie te komen.
Actief-normen
Om het herstel te bevorderen moet de droge stofopname van uw koeien op peil gebracht worden. Door pijn in de bek ligt bij een besmetting de droge stofopname vaak lager met melkderving als gevolg. Probeer voeropname daarom zo veel mogelijk te stimuleren. Biedt smakelijk voer en voldoende schoon drinkwater aan. De energieopname van uw koeien zal hierdoor beter op peil zijn wat het herstelproces bevordert. Naast de droge stofopname is het belangrijk dat het rantsoen aan de Actief-normen voldoet. Dan zijn de mineralen en spoorelementen voldoende gedekt. Belangrijk is dat dit geldt voor alle diergroepen op het bedrijf (ook de pinken)! Met name Vitamine E en selenium spelen een belangrijke rol als antioxidant. Ter ondersteuning van de vertering en benutting van nutriënten kunnen gisten ook helpen. Denk hierbij aan een Diamond V XPC of Nutritek. Richting ontstekingen is het bekend dat omega-3 vetzuren helpen. Dit zit van nature in vers gras, maar ook in lijnzaad. Lijnzaad voeren zal in deze ook bijdragen aan het herstel van ontstekingen in het dier.
[Update november 2023 is geschreven door: Pieter Winia, nutritionist bij ABZ Diervoeding]
>> Update september 2023 door Wellensiek Dierenartsen, Nijkerk:
De verschijnselen van blauwtong
Bij zowel schapen als runderen zien we ontstekingen aan de bek en neus in combinatie met stram lopen. Vooral dit moeizaam lopen valt vaak als eerste op bij een koppel schapen. Schapen zijn er ernstig ziek van omdat een infectie ook gepaard gaat met inwendige ontstekingen en zweervorming. Verder zien we dat er vocht rond en in de longen komt. De sterfte onder schapen is daardoor extreem hoog. Onze ervaring op dit moment is dat de meeste zieke schapen niet te redden zijn. De symptomen bij rundvee zijn vaak minder ernstig. In de meeste gevallen blijft het bij een rode, korsterige neus in combinatie met algemeen ziek zijn gedurende enkele dagen. In ernstiger gevallen zien we bij rundvee ook een zwelling van de tong. De melkproductie en voeropname loopt op veel bedrijven behoorlijk terug en de koeien zijn slomer, waardoor robotbezoeken inzakken. We verwachten de komende weken veel bijkomende problemen bij koeien. Bijvoorbeeld meer koeien die aan de nageboorte blijven staan, baarmoederontstekingen en lebmaag verplaatsing.
Behandeling
De virusinfectie op zich is niet te behandelen. Het toedienen van ontstekingsremmers kan helpen om de dieren aan het eten te houden en de zwelling wat te verminderen. Biedt verder voer aan wat makkelijk op te nemen is, bijvoorbeeld geweekte brok, pulp of vochtige maïs. Schapen zijn echter over het algemeen zo ziek dat het nauwelijks lukt om ze aan het eten te houden. Bij rundvee gaat dat beter.
Het is belangrijk om vooral de droge koeien in de gaten te houden. Stal droge koeien op en zorg dat ze maximaal blijven eten, met hulp van pijnstilling als dat nodig is. Daardoor kunnen problemen na afkalven hopelijk beperkt blijven.
Preventie: opstallen helpt infectie te voorkomen!
Het voorkomen van blauwtong moet zich vooral richten op het weren van de knutjes die het virus overbrengen. Het lijkt erop dat er veel minder besmettingen of zelfs geen besmettingen plaatsvinden bij rundvee dat opgestald staat. Er zijn bedrijven in onze praktijk waar de pinken die dag en nacht weiden allemaal blauwtong verschijnselen hebben, terwijl bij de pinken die opgestald gebleven zijn er niet 1 blauwtong heeft. We zien opstallen daarom als een belangrijke maatregel, ook voor schapen als dat mogelijk is. Op z’n minst in de schemering en ‘s nachts. Als er een ventilator aanwezig is in de stal, laat die dan zoveel mogelijk aan.
Monitoring besmettingen
Blauwtong is een aangifteplichtige ziekte. Het insturen van een bloedmonster van verdachte dieren geldt als melding. Op dit moment zitten er voor een individueel bedrijf geen consequenties aan een melding. De melding is met name bedoeld om inzicht te krijgen in de verspreiding van het virus.
[Update september 2023 is geschreven door: Wellensiek Dierenartsen uit Nijkerk. Bron >]