Wanneer er een afkalfpiek aankomt is het nog belangrijker om de kalveren een optimale start te geven. Dit kan bijvoorbeeld door de infectiedruk te verlagen en de weerstand van het kalf te verhogen. Maar ook door nog meer aandacht te geven aan de Brix en hygiëne van de biest. We geven u graag een aantal tips:
Een goed begin, begint in de droogstand
De darmen van het kalf ontwikkelen zich voor een groot gedeelte al tijdens de dracht. Zorg voor een optimaal droogstandsrantsoen zodat uw kalveren alle voedingsstoffen via de koe binnenkrijgen voor een optimale darmontwikkeling. Verplaats vaarzen 6 weken voor afkalven naar de droge koeien.
Zorg voor een schoon afkalfhok. Denk hierbij aan elke 6 weken uitmesten en tussendoor zorgen dat het ligbed schoon en droog blijft. Daarnaast zijn voldoende en schone eenlinghokken belangrijk. Creëer leegstand door te zorgen voor voldoende eenlinghokken (15% van het aantal melkkoeien). Vooral bij een afkalfpiek is dit op veel bedrijven nog wel eens een uitdaging.
Voldoende antistoffen verstrekken
Een kalf start het leven zonder antistoffen (IgG’s) in het bloed en alle antistoffen die ze nodig hebben zullen ze uit de biest halen. Door zoveel mogelijk antistoffen te verstrekken met biest, verkleint u de kans op ziekte.
Hoeveel antistoffen het kalf binnenkrijgt hangt af van de kwaliteit van de biest. Het streven is om het kalf binnen 2 uur na geboorte 250 gram IgG te verstrekken.
Biest met een Brix van 22 bevat 47 gram IgG/liter. Dan zou je dus 5 liter moeten verstekken om dat doel te behalen. Biest met een Brix van 30 bevat 139 gram IgG/liter en zou je dus met 2 liter al voldoende antistoffen aan het kalf hebben verstrekt. Altijd geldt: hoe meer, hoe beter! We streven naar een brix-waarde van boven de 26%. Voer het kalf minimaal 3 tot 5 dagen biest.
Na het kalven is het belangrijk om zo snel mogelijk biest te verstrekken omdat de darmen van het kalf beginnen te sluiten en daarmee neemt de capaciteit om biest in het bloed op te nemen af. Tegelijkertijd begint de koe met melk produceren en wordt de biest verdund. Aan beide kanten een afname dus!
Afweerstoffen in biest na afkalven
| Moment van melken | Direct | Na 6 uur | Na 10 uur | Na 14 uur |
| Gehalte aan afweerstoffen | 100% | 83% | 73% | 67% |
Opnamecapaciteit van afweerstoffen door de darmwandcellen van het kalf
| Moment van afkalven | Direct na geboorte | Na 6 uur | Na 8 uur | Na 24 uur |
| Opname capaciteit, afweerstoffen | 100% | 50% | 33% | 0% |
Wil je checken hoe de biestopname is bij u op het bedrijf?
Overleg met de veearts voor een biestopnamecheck. Hiervoor wordt bloed afgenomen van 4 – 5 kalveren van een leeftijd van 2 – 7 dagen waarin het aantal IgG’s bepaald wordt. Een goede maatstaaf voor de opname van antistoffen bij uw biestbeleid.
Hygiëne is erg belangrijk
Naast Brix-waarde is ook het laag houden van het kiemgetal in de biest van invloed op de opname van antistoffen in de darm. Alle antistoffen uit biest, die zich hebben gebonden aan een kiem, zijn onbruikbaar voor het kalf. Ook hierbij daalt dus de opname capaciteit van de biest, al voordat het door het kalf gedronken heeft.
Denk dus aan schone materialen voor het verstrekken van biest en melk aan kalveren. Vergeet ook de dumpemmers van de robot niet. Bewaar de biest die niet gelijk nodig is in de koelkast. In het schema hieronder zie je hoe snel een kiemgetal groeit in biest en daardoor onbruikbaar wordt om te voeren aan kalveren.
| T in uren | Koelkast (2 – 8°C) | Kamertemperatuur (20°C) | 30°C |
| T = 0 | 96 x104 | ||
| T = 1 | 95 x104 | 112 x104 | 105 x104 |
| T = 2 | 96 x104 | 111 x104 | 137 x104 |
| T = 3 | 88 x104 | 122 x104 | >250 x104 |
| T = 4 | 118 x104 | 137 x104 | >250 x104 |
| T = 5 | 85 x104 | >250 x104 | >250 x104 |
| T = 6 | 96 x104 | >250 x104 | >250 x104 |
[Bron: MSD]
Voeren na de biestperiode
Voer na de biest een melkschema waarbij uw kalf voldoende voeding binnenkrijgt. Gebruik een melkpoeder van goede kwaliteit. Let op gehalte eiwit, vet en grondstoffen. Het schema moet voldoende liters (7 liter) en een goede concentratie (150 gram/liter) bevatten.
Het is belangrijk dat uw kalf vanaf dag 3 voldoende schoon drinkwater krijgt. Wanneer een kalf diarree heeft, zal het namelijk uiteindelijk sterven aan uitdroging in plaats van aan de ziekteverwekker zelf.
Maak gebruik van onze Transitiemonitor.
Op onze Transitiemonitor kunt u de biestgift en brix-waarde noteren zodat u deze goed kunt monitoren.
Wilt u meer informatie?
Team jongvee >