Herkent u de geelgroene waterdunne mest bij uw kalveren? De mest heeft een indringende geur en bevat in veel gevallen ook bloed. Grote kans dat het crypto is, ook wel cryptosporidiose genoemd. Dit is een heftige diarreesoort wat bij meer dan de helft van de Nederlandse melkveehouderijbedrijven voorkomt.
Het zorgt bij de veehouder voor extra werk, ergernis en behandelkosten. Crypto bezorgt het kalf koorts, buikpijn en verminderde tot geen eetlust. De kalveren zien er somber uit en uiteindelijk leidt het tot een groeiachterstand. Kalveren lopen crypto vaak op tussen levensdag 5 en 15 en blijven dan in veel gevallen twee tot drie weken ziek.
Crypto wordt veroorzaakt door een ééncellige parasiet. Deze parasiet kan in de darmen van een kalf zich snel vermeerderen door eitjes (oöcyten) te leggen. De eitjes zijn beschermd door een soort kapsel en bevinden zich in de mest van kalveren en koeien. Kalveren nemen de eitjes op via de mond, vervolgens komt de parasiet vrij in de dunne darm en dringt daar de darmcellen binnen.
In de dunne darm zal de parasiet zich vermenigvuldigen, hierdoor raakt de darm ernstig beschadigd en neemt de verteringscapaciteit af. Uiteindelijk gaat de parasiet zelf weer eitjes produceren en zal het kalf die eitjes weer uitscheiden. Hierdoor kunnen weer andere kalveren besmet raken. Een ziek dier scheidt veel eitjes uit. Ook kalveren zonder diarreesymptomen kunnen crypto bij zich dragen en uitscheiden!
Ervoor zorgen dat crypto van het melkveebedrijf verdwijnt, is geen realistische gedachte. De ziekteverschijnselen minimaliseren, is wel een realistische gedachte. Dit kan gerealiseerd worden door consequent te werken, met duidelijke protocollen om het probleem bij de kern aan te pakken.
Begin bij het begin
Crypto aanpakken begint al in de droogstand. Het is belangrijk dat koeien in de droogstand op elk moment van de dag beschikking hebben over een vers en smakelijk rantsoen. Een opname van 12 kg drogestof tot aan het afkalfmoment zorgt voor een goede biestkwaliteit. Dit moet een rantsoen zijn met voldoende eiwit (min. 11%), suiker (8%), calcium (5%) en mineralen (150 gram Vital Dry Extra).
De kalveren kunnen al besmet raken tijdens de geboorte met crypto in het afkalfhok en zullen dat vervolgens verspreiden bij de kalverhokken. Het is dus van groot belang om te zorgen dat het afkalfhok schoon is. Dit betekent één keer per maand uitmesten, schoonspuiten en ontsmetten. Zorg voor de geboorte van elk kalf dat het hok netjes is ingestrooid en dat het kalf wordt geboren in een droog en schoon strobed. Onthoud dat bij veel kalfkoeien de infectiedruk op het bedrijf en in het strohok stijgt.
Goede biest is goud
Een kalf wordt geboren zonder antistoffen. Het kalf moet zo snel mogelijk antistoffen binnenkrijgen via de biest. Zonder antistoffen is het kalf namelijk zeer kwetsbaar. Verstrek daarom altijd minimaal 3 liter biest van goede kwaliteit (Brix > 23%) in het eerste uur na de geboorte. Voer in totaal 6 liter biest binnen 24 uur aan het kalf.
Het enten van de droge koeien met RotaVec heeft niet meteen een werking op crypto, maar door de enting krijgen de kalveren wel meer weerstand. Hierdoor worden de problemen van crypto verminderd.
Hygiënisch werken, één van de belangrijkste kernpunten
Het zorgen voor een goede hygiëne is één van de belangrijkste punten om de infectiedruk te verlagen. Zorg altijd dat een nieuw kalf in een schoon hok komt. Houd het volgende protocol aan voor het schoonmaken van de hokken:
- Maak het hok zo snel mogelijk bezemschoon als een kalf er uit is
- Spuit de hokken altijd schoon, het liefst met een stoomcleaner
- Ontsmet het hok met een middel wat effectief werkt tegen parasieten
- Laat het hok zo lang mogelijk leegstaan
- Strooi een dun laagje kalk op de bodem
- Strooi een dik pak schoon stro in het hok.
Het voorjaar is begonnen en dat betekent dat ook de tijd van de vliegen er weer aankomt. Ook vliegen kunnen oöcysten verspreiden. Zorg daarom voor vliegenbestrijding bij het afkalfhok en de kalverhokken.
Smakelijk eten en drinken
Verder is het belangrijk om kalveren altijd onbeperkt vers drinkwater te verstrekken. De vochtbehoefte van het kalf staat gelijk aan 10% van het lichaamsgewicht.
In geval van diarreeproblemen heeft het kalf een groot elektrolyten- en vochtverlies. Verstrek in dat geval tussen de voerbeurten door water met elektrolytenpoeder.
Bij diarree is het goed om de melkvoerbeurten te verminderen of om één melkvoeding te vervangen door water met een aanvullend poeder voor diarree. Onthoud het kalf nooit meer dan twee voedingen melk. Een kalf met diarree kan de voeding erg goed gebruiken om er weer bovenop te komen. In de praktijk zien we vaak dat een kalf de crypto wel overleefd, maar vervolgens dood gaat aan vocht- of voedingstekort.
Het is goed om het kalf vanaf dag 3 al bij te voeren met een smakelijk voeder. Het is belangrijk dat een kalf zo snel mogelijk voer opneemt, zodat de pens aan het werk gaat. Het kalf kan zichzelf op die manier zo snel mogelijk warm houden. Een voeder wat hier zeer geschikt voor is, is Juniormix Geel.
Cryptosporidiose is een vervelend diarreesoort, maar het probleem is gelukkig op verschillende aspecten aan te pakken.
Wilt u meer weten over een goed jongvee-opfokplan?
Neem dan contact met ons op. Wij helpen u graag.
Contact