Bloedluis bij pluimvee

Waarom moet u bloedluis tijdig bestrijden?

Bloedluis zorgt voor:

• Stress
• Verminderde weerstand
• Bloedarmoede
• Groter risico op overdragen ziektes
• Economische schade

Vogelmijt

De vogelmijt, die in de volksmond vaak de ‘(rode) bloedluis’ wordt genoemd, is een parasiet die in de buurt van onder andere hennen leeft en deze dieren regelmatig bezoekt voor een bloedmaaltijd. Officieel is de naam bloedluis onterecht, omdat een luis zes poten heeft en de bloedluis waar wij over spreken acht poten. De bloedluis is dus eigenlijk een mijt.

Een populatie vogelmijten bestaat uit vijf stadia. De ontwikkeling van ei tot volwassen vogelmijt duurt 7 tot 9 dagen. Het eitje ontwikkelt in 2-3 dagen tot een 6-potige larve. De 6-potige larve gaat in 1-2 dagen over in de 8-potige protonimf. De protonimf gaat voor het eerst de hen bezoeken voor een bloedmaaltijd, deze heeft hij nodig om in 1-2 dagen te ontwikkelen tot de deutonimf. De deutonimf heeft ook weer een bloedmaaltijd nodig en zal hierna in 1-2 dagen ontwikkelen tot een volwassen vogelmijt. Van de volwassen vogelmijten neemt zowel het mannetje als het vrouwtje regelmatig een bloedmaaltijd.

Problemen door vogelmijt in een koppel hennen

Vogelmijten veroorzaken stress en onrust in een koppel hennen. Met name doordat de vogelmijt ‘s nachts de hennen bezoeken voor een bloedmaaltijd. Bij een hoog aantal vogelmijten kan er zoveel bloed bij de dieren afgenomen worden dat er bloedarmoede ontstaat. Verder kunnen de vogelmijten ziektekiemen bij zich hebben en overbrengen van de ene naar de andere hen. Bekende ziektekiemen die geïsoleerd zijn uit de vogelmijt, zijn bijvoorbeeld het NCD-virus, de vlekziektebacterie en Salmonella Gallinarum.

• Voor meer informatie kunt u een kijkje nemen op website van de GD. Klik hier > om naar de website van de GD te gaan.

Behalve dat de vogelmijt bovenstaande problemen veroorzaakt, moet het afgenomen bloed ook weer aangemaakt worden. De bouwstoffen hiervoor haalt de hen uit het voer. Een hoge concentratie vogelmijten zal er dus voor zorgen dat behalve stress en onrust in het koppel de hennen meer voer nodig hebben om deze tekorten aan te vullen. De schade die vogelmijten aanrichten kunnen worden samengevat in: hogere voerkosten en slechtere technische resultaten.

Uit het artikel van Van Emous, R.A., Th.G.C.M. Fiks-van Niekerk & M.F. Mul, 2005 (Dure kostganger; bloedluisbestrijding al gauw lonend) blijkt dat een matige besmetting een verlaging van de voerwinst kan geven van 2 procent, een flinke besmetting 8 procent en een ernstige besmetting 31 procent. Deze getallen laten ruimte voor discussie aangezien er uitgegaan is van witte leghennen in een legbatterij en er verschillende aannames zijn gedaan. Maar desondanks blijkt hieruit wel hoe groot de gevolgen van een ernstige vogelmijt besmetting kunnen zijn.

Monitoring

Monitoring van bloedluis is zeer belangrijk. Hoe eerder ze ontdekt worden hoe makkelijker de bestrijding is. Goed kijken in de stal en in hoeken in het volièresysteem of de kooi is daarbij belangrijk. Een goed hulpmiddel hierbij is om luizenvalletjes te gebruiken en deze op een vaste dag in de week te controleren.

Bestrijding

Bestrijden is niet eenvoudig, omdat een bestrijding vaak (te) laat wordt uitgevoerd en het lastig is om alle luizen te pakken te krijgen. Er kunnen verschillende methodes gebruikt worden. De meest effectieve zijn:

• Preventief Thermokill tijdens de leegstand. Hierbij wordt de stal langzaam opgestookt tot minimaal overal 45 graden bereikt is. Hierdoor drogen alle luizen en eitjes uit. Dit is wel een dure methode maar heeft wel als bijkomend voordeel dat gelijktijdig de wormdruk verlaagt en het is ook effectief tegen salmonella en ongedierte.
• De meest effectieve manier van bestrijden in een lopende koppel is met Exzolt. Dit middel is verkrijgbaar via de dierenarts en breekt via de bloedbaan van de kippen de cyclus van de bloedluis. Een behandeling met Exzolt is duur maar kost zeer weinig arbeid en geeft doorgaans zeer goede resultaten. Door de kippen te behandelen in het voorjaar wanneer de luisdruk toe aan het nemen is wegen de kosten van een behandeling wel op tegen het betere technische en financiële resultaat wat met een koppel zonder bloedluis te behalen is. In de praktijk wordt een variatie waargenomen in duur dat bloedluis weg blijft. Om een langdurig effect te hebben is het van belang om de behandeling goed voor te bereiden, secuur uit te voeren en daarbij ook verder te kijken dan alleen de stal. 
• Behandeling met droge of vloeibare behandeling silica. Dit kan zowel preventief als curatief ingezet worden. Dit is een vrij goedkope methode maar wel arbeidsintensief en moet vaker herhaald worden omdat de silica weer van het systeem slijt.
• Behandelen met zeep en spiritus of azijn. Dit zijn relatief goedkope methodes maar wel arbeidsintensief en moeten vaak herhaald worden.
• Ander mogelijkheden:
  • Middelen met etherische oliën en kruiden die het bloed van de kip onaantrekkelijk maken voor de kip. Dit soort middelen dood de luis niet maar vertraagt de cyclus en daarmee de stress bij de kippen door de luis.
  • Roofmijten en andere natuurlijke vijanden.

Bij de bestrijding is het van belang om verder te kijken dan de kippen en de stal. Zo hebben behandelingen vaak alleen langdurig effect als ook buiten de stallen (in bijvoorbeeld de mestopslag, overalls en gereedschap etc.) alles ook goed behandeld wordt om nieuwe insleep te voorkomen. 

Neem voor tips en mogelijkheden voor de bestrijding van bloedluizen op uw bedrijf gerust een contact op met een van onze medewerkers uit het pluimvee team

Wilt u over bloedluis c.q. vogelmijt van gedachten wisselen?

Vraag onze legpluimveespecialisten om advies. Zij helpen u graag!