Met het wegvallen van de derogatie in 2026 daalt de dierlijke stikstofnorm per hectare naar 170 kg. Dit heeft enorme gevolgen voor de mestplanning. Hoe maak je toch optimaal gebruik van de drijfmest die beschikbaar is voor grasland? Wanneer vul je de nutriënten P en K aan? En waar moet je op letten met de drijfmestverdeling?

Veel minder drijfmest beschikbaar om te verdelen

Met het verval van de derogatie daalt de te gebruiken hoeveelheid drijfmest van ongeveer 65 ton naar 42 ton per hectare. Wanneer door beweiding de koeien daar ook nog eens een deel van zelf weg brengen blijft er niet veel meer over om te sturen. Bij bijvoorbeeld 1500 uur weide-uren zal een koe 5 ton in het seizoen zelf verdelen in het land waardoor er nog ongeveer 38 ton overblijft voor uitrijden.

Zuinig bemesten

Het is dus duidelijk dat we heel zorgvuldig met onze mest moeten om gaan. In het verleden werd in het voorjaar vaak een mineralenvoorraad aangelegd door een 1e drijfmestgift van 30-35 ton per hectare. Het voordeel is dat dit gemakkelijk is en voordelig in loonwerkkosten. De grasplant nam echter vaak meer op dan nodig; luxe consumptie. Bekend is dat iedere 1000 kg ds gras ongeveer 6 ton rundveedrijfmest met gemiddelde gehalten onttrekt. 6 x 5,5= 33 kg Kali en 6 x 1,5 = 9 kg fosfaat. Wanneer we 3500 kg ds willen oogsten hebben we dus minimaal 21 ton mest nodig. Dan gaan we er vanuit dat er geen uitspoeling of afspoeling plaats vind in het vroege voorjaar (vooral kali is daar gevoelig voor).

Weidepercelen

Voor de percelen die we in het voorjaar bestemmen voor beweiding is 10-15 ton rundveedrijfmest voldoende.

Algemene stelregel voor verdeling drijfmest

Een algemene stelregel om zo zorgvuldig mogelijk om te gaan met de beschikbare drijfmest en deze zo goed mogelijk te verdelen waarbij luxe consumptie zoveel mogelijk voorkomen wordt (bij 4 kg N en 1,5 kg P2O5/ton):

• 1e snede: 25 ton
• 2e snede: 10 ton
• 3e snede: 10 ton

Oftewel: 25-10-10 (waarvan bij beweiding de koeien ook 7-10 ton wegbrengen)

Zwavel, Kali en Fosfaat

42 ton beschikbare drijfmest is maar genoeg voor 7 ton droge stof gras. Er is dus zeker aanvulling nodig uit kunstmest voor de zwavel, kali en fosfaat. Voor zwavel en kali zijn er geen beperkingen terwijl voor fosfaat er nog geen duidelijkheid is wat de wettelijke ruimte daarvoor wordt.

Waarom niet dit jaar al experimenteren met deze bemestingsstrategie?

Een aantal melkveebedrijven heeft een relatief hoge mestvoorraad op moeten geven. De mestafzetkosten zijn in het voorjaar het laagst omdat er dan vraag is vanuit de akkerbouw. Voor deze bedrijven is 25-10-10 een manier om in 2025 alvast wat extra mest af te zetten en te experimenteren met een nieuwe werkelijkheid die op ons af komt.

Praktijkonderzoek luxe consumptie Kali

Een plant neemt bij voldoende beschikbaarheid en normale verhoudingen evenveel N als K op. Wanneer er echter veel K bemest wordt, dan gaat de plant hier wat mee doen: luxe conspumptie

Veldproef Groeikracht

Begin vorig jaar is er een veldproef aangelegd waarin de eerste snede met extra kali bemest werd, daarnaast was een controle veld waarin dit achterwege werd gelaten. Beide behandelingen hebben voor de 1e en 2e snede drijfmest gehad (=186 kg K/ha). De proefbehandeling heeft daarnaast vóór de 1e snede een extra gift van 126 kg K uit kunstmest gehad. Stikstof en zwavel waren voor beide behandelingen gelijk. In snede 3 en 4 werd geen drijfmest gereden.

Na 4 sneden was in totaal 10 ton ds geoogst er was geen significant verschil aanwezig in droge stof- of eiwitopbrengst tussen beide behandelingen. Wel was het K-gehalte significant hoger in het gras van het overbemeste perceel.

Conclusie

De conclusie van deze proef is dat er gemakkelijk luxe consumptie van kali optreed bij overbemesting. Deze Kali komt dus niet ter beschikking voor latere snedes maar afgevoerd met het geoogste gewas. Wanneer er schaarste in mineralen (kali) ontstaat zoals bij afbouw derogatie, moet overbemesting worden voorkomen. De mestgift moet verdeeld worden over meerdere snedes.

Heeft u vragen? Neem dan contact op met één van onze specialisten.

Team Plant & Teelt > Team rundvee >