Als ik met de veehouder in de stal ga kijken, bekijk ik de koeien altijd aandachtig. Vaak valt het meteen op als er koeien melk uitliggen in de boxen. Ik bespreek dan met de veehouder of dit vaker voorkomt en hoeveel koeien in de koppel dit ongeveer doen. Vlak voor het melken mag niet meer dan 5% van de boxen een natte ‘melkplek’ hebben.
Gevoeliger voor omgevingsbacteriën
Koeien die melk uitliggen zijn gevoeliger voor omgevingsbacteriën, doordat het slotgat meer open staat waardoor omgevingskiemen makkelijker kunnen toeslaan. Ook kunnen deze koeien een besmettingsbron zijn voor andere koeien. Het schoon en droog houden van de ligplekken spreekt natuurlijk voor zich. Zorg ervoor dat de weerstand van de melkkoeien hoog genoeg is om een aanval van bacteriën te kunnen afweren. Maar de ene koe is gevoeliger voor het melk uitliggen dan de andere.
Het lactatiestadium, fokkerij (koeien met een hoge melksnelheid liggen vaak ook meer melk uit), melktechniek (speenpunt vereelting), boxmanagement, (hitte)stress en mineralenhuishouding hebben effect op het melk uitliggen.
Mineralen
Als we het hebben over de mineralenvoorziening in relatie tot melk uitliggen moeten we vooral kijken naar het calcium-, magnesium-, zink- en biotine niveau in het rantsoen. Calcium en magnesium zijn belangrijke mineralen die betrokken zijn bij de spierfunctie. Ze zorgen er samen voor dat de kringspier rondom het slotgat goed samentrekken en dus het slotgat goed afsluit. Na het melken is het slotgat nog niet meteen goed afgesloten, dit duurt zeker 30 minuten. Voor calcium hanteren we een norm van 200 gram per koe per dag bij de maximale krachtvoergift. Voor magnesium is dit 100 gram per koe per dag. Je zou kunnen zeggen dat calcium het goedkoopste en tegelijkertijd het belangrijkste mineraal is voor de koe.
Keratineplug
Het slotgat en het tepelkanaal vormen samen dus de eerste barrière tegen het binnendringen van bacteriën in het uier. Daarnaast zorgt keratine voor een extra afsluiting. Keratine wordt ook wel omschreven als een soort wax wat een antibacteriële werking heeft. Bij de aanmaak van keratine spelen onder andere biotine, zink, calcium, koper, mangaan en een aantal andere vitamines een rol.
Melk uitliggen rondom droogzetten
Rondom droogzetten krijgen wij vaak de opmerking dat koeien, nadat ze zijn drooggezet, nog melk uitliggen. Vooral wanneer de koeien abrupt worden drooggezet (met meer dan 12 kg melk per dag). Het geleidelijk droogzetten van melkkoeien heeft daarom ook de voorkeur. Begin dus op tijd met het afbouwen van de krachtvoergift. Het uitliggen van melk tijdens de droogstand kan leiden tot de ontwikkeling van klinische mastitis tijdens de droogstand. Het is raadzaam om ervoor te zorgen dat koeien op het moment van droogzetten een lage melkproductie hebben, zodat de vorming van de keratineprop in het tepelkanaal gestimuleerd wordt.
Calcium in de droogstand
Nog steeds denken heel veel mensen dat droge koeien zo weinig mogelijk calcium moeten hebben. Maar juist een calciumarm droogstandsrantsoen kan zorgen voor extra risico op melk uitliggen en een lagere weerstand direct na droogzetten, vooral bij meer dan 12 kg melk bij droogzetten. De spierfunctie van de droge koe moet immers helemaal actief blijven. En daarvoor rekenen wij juist wel een minimale hoeveelheid calcium in het droogstandsrantsoen. Niet calcium, maar vooral fosfor en magnesium bepalen de melkziekte gevoeligheid van de droge koe!
Met vriendelijke groet,
Marijke Rijnsburger
Mobiel: 06 5345 3629
E-mail: m.rijnsburger@abzdiervoeding.nl
Lees alle ‘Koeien kijken’ blog artikelen
Blijf op de hoogte van mijn blogs door uw e-mail achter te laten. Zo ziet u direct wanneer er een nieuwe blog te lezen is. Wilt u zich afmelden? Dit kan te allen tijden via de link in het automatisch gegenereerde e-mail bericht behorende bij mijn blog. Meer informatie over het privacy beleid van ABZ Diervoeding vindt u in onze disclaimer: klik hier
Op de hoogte blijven?
Meld je dan hieronder aan. Zodra er een nieuw bericht geplaatst wordt, krijg je automatisch een e-mailtje