Over voertijden bij leghennen wordt veel gesproken wordt en iedereen heeft er (een verschillende) mening over. Onderstaand een aantal vragen die van belang zijn bij het instellen van de voertijden:
- Wat is het beste voor de kip, productie en eischalen?
- Hoe krijg ik er voldoende voer in maar niet te veel?
- Kan ik nestgedrag bevorderen met voertijden?
- Kan ik darmgezondheid beïnvloeden met behulp van voertijden?
Startfase
In de eerste dagen nadat de hennen opgezet zijn, willen we graag dat de dieren zo snel mogelijk weer goed gaan eten en de darmgezondheid goed blijft. Normaal gesproken komen de hennen behoorlijk nuchter aan op het legbedrijf. Lege darmen hebben een paar dagen tijd nodig om weer “op te starten” en de darmflora weer op een normaal peil te brengen. De beste manier hiervoor is om de koppel de eerste dagen “handmatig” te voeren. Hiermee bedoelen we dat het verstandig is om de hennen in de morgentijd te voeren en pas als de bak leeg is de ketting of spiraal weer te laten draaien. Zorg ervoor dat u de kippen de eerste dagen zeker niet overvoert. Het lijkt mooi als de kippen de eerste dag(en) 100 gram eten, maar dat wordt in de meeste gevallen een paar dagen later afgestraft met een te lage opname en/of dunne mest.
Legperiode
De voeropname bij leghennen heeft vanzelfsprekend als primair doel om een goed ei te produceren. Het is daarom van belang dat de voergift en opname daarop afgestemd is. Het belangrijkste hierbij is dat de calcium op het juiste tijdstip vrijkomt om de eierschaal te vormen. De vorming van een eierschaal duurt in totaal ruim 20 uur en vindt hoofdzakelijk in de middag, avond en nacht plaats. Omdat een hen tijdens de vorming van de schaal niet voldoende calcium uit het voer kan halen, wordt een gedeelte van de calcium uit het skelet gehaald wat grotendeels in de morgentijd weer aangevuld wordt.
In de praktijk zien we dat een hen daar van nature ook de voeropname op aanpast. In de grafiek leest u hoe actief hennen zijn met het zoeken naar voer en hoeveel er daarbij daadwerkelijk gegeten wordt. De rode balkjes geven aan hoe actief de hennen waren op het voer tijdens dit onderzoek en de blauwe balkjes geven aan hoeveel procent van het totale dagelijkse voer er gegeten werd tijdens de lichtperiode.
Uit dit onderzoek blijkt dat op het moment dat de kippen wakker worden, ze eerst een behoorlijke hoeveelheid voer eten zonder echt actief te zijn. In de loop van de morgen zijn de hennen wel heel actief op het voer, maar wordt er maar relatief weinig gegeten. In de loop van de middag is dit weer andersom en aan het eind van de lichtperiode proberen ze de krop nog een keer goed vol te maken voor de nacht. Dit voeropnamegedrag sluit dus naadloos aan bij de calciumbehoefte van de dieren.
Twee andere belangrijk punten zijn dat we de eieren in het nest willen hebben en het daarom tijdens de legperiode ‘s ochtends zo rustig mogelijk moet zijn in de stal. In die periode mag er niet gevoerd worden. Tevens moet u ervoor zorgen dat de bak één keer per dag goed leeg komt, zodat de hennen ook de fijne fractie (de mineralen) goed opnemen.
Naast al deze punten moeten alle hennen ook de kans krijgen om te eten wat ze nodig hebben ondanks de pikorde. Voor een optimale darmgezondheid is het van belang dat de dieren het voer zo goed mogelijk verdeeld aangeboden krijgen. In de praktijk zien we nog wel eens dat hennen meer dan twee uur voor het licht uitgaat voor de laatste keer gevoerd worden en dan pas in de loop van de morgenperiode weer. Dit betekent dan dat de dieren inclusief de nachtperiode meer dan 12 uur geen voer aangeboden krijgen en zich daarna vol zullen eten. De darmflora kan hierdoor afnemen als gevolg van een lange periode zonder voer, waarna plotseling een grote hoeveelheid voer (eiwit) verwerkt moet worden zonder dat de darmflora actief genoeg is. Gevolg daarvan is dat er onverteerd eiwit achter in de darm komt wat weer Clostridium en darmontsteking tot gevolg kan hebben.
Voertijden schema
Al deze punten vertaald naar de praktijk zouden kunnen leiden naar het “ ideale” voerschema:
Door op deze manier te voeren kom je zo goed mogelijk tegemoet aan alle bovenstaande punten, te weten:
- Juiste tijdstip voor eischalen
- Rust tijdens het leggen
- Bakken één keer per dag leeg
- Voer zo goed mogelijk verdeeld over de dag voor optimale darmgezondheid
Verdere aandachtspunten bij het voeren:
- Laat de ketting minimaal helemaal rond draaien.
- Bovenste kettingen in een volière systeem komen vaak maar matig leeg, laat deze eventueel een keer minder draaien.
- Als er bij een bepaalde voerbeurt telkens minder dan 15 gram door gaat, dan deze laten vervallen en een beurt minder erin zetten.
- Houd het voerniveau niet al te hoog.
- Eerste voerbeurt kan ook in het donker gegeven worden, maar liever niet de hele nacht in de bak laten staan. Onder invloed van ammoniak en mest wordt het voer minder smakelijk.
Per stal- en voersysteem kunnen veel verschillen zitten. Het blijft daarom ook voor een groot gedeelte “het oog van de meester”. Wilt u hierover met ons van gedachten wisselen? Neem dan contact op met uw pluimveespecialist.