De afgelopen jaren zijn een flink aantal koppels onbehandelde hennen afgerond bij ABZ Diervoeding. We kunnen inmiddels zeggen dat het overgrote deel van deze koppels naar behoren verlopen is, maar dat er ook een hoop te leren viel (en valt).
We zijn nu op het punt dat alle hennen onbehandeld zijn en steeds meer kennis aanwezig is om deze koppels tot een goed eind te brengen. Sleutelwoord hierbij is om alles zo stabiel en geleidelijk mogelijk te laten verlopen en zoveel mogelijk stress te voorkomen. Hieronder een aantal belangrijke aandachtspunten voor het houden van leghennen met intacte snavels.
Startperiode
De opstartperiode is een belangrijk moment voor de jonge hennen. Hier wordt de basis gelegd voor het probleemloos halen van de eindstreep. De omstandigheden in de opfok moeten zo goed mogelijk afgestemd worden op de legstal. Zo is het belangrijk dat de lichtintensiteit (lux) in de legstal aansluit op de lichtintensiteit uit de opfok.
Daarnaast is het nog belangrijker geworden om het stressniveau bij startende dieren zo laag mogelijk te houden, omdat het minste of geringste al kan leiden tot beschadiging van het verenpak door pikkerij. Optimale darmgezondheid en stalklimaat zijn daarvoor in de start van het grootste belang.
Voerstructuur
Onbehandelde hennen blijken in de praktijk makkelijker in staat te zijn om selectief te eten. Daardoor is het van belang dat het voer zo homogeen mogelijk is op gebied van deeltjesgrootte. Uit proeven bij De Schothorst en inmiddels ook uit de praktijk blijkt dat onbehandelde koppels beter presteren op een wat fijnere voerstructuur. Het voer moet daarbij wel ‘scherp’ genoeg blijven om de spiermaag te blijven prikkelen. ABZ Diervoeding steekt daarom in op het beste van deze twee aandachtspunten door het gebruik van hoogwaardig enkelvoudig gewalste grondstoffen. Dit geeft én een homogene structuur om selectief eten te minimaliseren, én voldoende delen welke net grof genoeg zijn voor een optimale spiermaagwerking en darmgezondheid.
Darmgezondheid
Net als in de startperiode is het ook in het verdere verloop van de koppel van het grootste belang om stress te voorkomen. Dit kan alleen als je ervoor zorgt dat de vertering goed blijft en de nutriëntenbehoefte ruim voldoende gedekt blijft. Voor een goede darmgezondheid bent u dus niet alleen klaar met het aanbieden van een goede structuur. Wát u de kip aanbiedt qua nutriënten, is zeker zo belangrijk. Daarom worden alle legmeel samenstellingen bij ABZ Diervoeding geoptimaliseerd op basis van VRE (verteerbaar ruw eiwit) en ORE (onverteerbaar ruw eiwit). Door de juiste grondstofkeuze en samenstelling kan het VRE verhoogd worden en het ORE gedrukt worden. Daarnaast houden we de samenstellingen zo stabiel en constant mogelijk. Elke verandering in grondstoffensamenstelling van het voer kan een prikkel geven tot ongewenst gedrag bij hennen. Voor het op een juiste manier voeren van een koppel onbehandelde hennen is het belangrijk om vooraf goed de productiedoelen vast te stellen. Als een hoog ei-gewicht niet wenselijk is, moet hier van begin af aan op gestuurd worden. Als er gedurende de productieperiode (te) hard ingegrepen moet worden om ei-gewichten te drukken, dan kan dat de hennen uit balans brengen met pikkerij als gevolg.
Lichtmanagement
Verlichting blijkt één van de belangrijkste stuurmiddelen om uitval door pikkerij te voorkomen. De beste resultaten in de praktijk worden gehaald door met name in de middag de verlichting in de stal zo rustig mogelijk te maken en plekken te creëren waar hennen rustig kunnen zitten zonder belaagd te worden. Dit kan gerealiseerd worden door verlichting onder (en soms ook in) het systeem in de middag uit te schakelen of terug te dimmen. Daarvoor moet dan wel de mogelijkheid zijn of gemaakt worden in de aansturing van de verlichting. Goed lichtmanagement kan ook helpen om uitval in koppels met tenenpikkerij te verlagen.
Waterverstrekking
Onbehandelde hennen hebben door de langere bovenste snavel vaak een andere manier van drinken. Onbehandelde hennen zullen meer met de zijkant van de snavel drinken terwijl behandelde hennen meer met de punt van de snavel dronken. Zorg er daarom voor dat de nippels in ieder geval niet te hoog hangen. Doordat de hennen de kop meer kantelen tijdens het drinken hebben met name volwassen witte hennen door de grote kam meer moeite met lekbakjes met twee pootjes die vaak te dicht bij elkaar zitten. Ook de wel eens toegepaste ‘kroontjes’ om de nippel kunnen het drinken bemoeilijken. In de praktijk blijken zowel witte als bruine hennen het erg prettig te vinden als er open drinkwater aangeboden wordt. Dit kan door een gedeelte van de nippels van een kuikendrinkertje te voorzien waar altijd een klein laagje water in staat. Hang niet te veel van deze bakjes op, maximaal 1 op 10, om de gebruiksfrequentie hoog te houden. Hierdoor blijven deze bakjes goed schoon.
Afleidingsmateriaal
In de stallen wordt aan de hennen ook veel afleidingsmateriaal verstrekt. De pikstenen en/of gasbeton blokken zijn de meest voorkomende en zorgen er met name voor om het scherpe puntje van de snavel botter te krijgen. Ook worden er baaltjes luzerne of (strak geperst) stro in de stallen geplaatst. Deze baaltjes mogen in een net hangen, maximaal vijftien centimeter boven de vloer oppervlakte. Ook blijken rode (piksteen) bakken of jerrycans goed afleidingsmateriaal te zijn. De hennen zijn gefocust op de rode kleur en kunnen hier heel druk mee bezig zijn.
Conclusie
Om onbehandelde leghennen te houden moet alles kloppen van opfok, voer en water tot licht en management om het stressniveau bij de koppel zo laag mogelijk te houden. Wij als legpluimveespecialisten van ABZ Diervoeding staan u hierbij graag terzijde met adviezen op maat voor uw bedrijf!