De productie van eieren in Nederland is de laatste jaren steeds meer verschoven van bruine naar witte hennen. Een witte hen gaat langer mee en kan daarom meer eieren produceren en is efficiënter. Doorgaans kan deze hen met goedkoper voer af dan een bruine hen. Daarentegen wordt de bruine hen door veel pluimveehouders ervaren als een fijner dier om mee te werken vanwege het rustige gedrag.
Vaak wordt de vraag gesteld hoeveel een bruin ei meer op zou moeten brengen dan een witte om hetzelfde saldo te kunnen behalen. Nevenstaand een kostprijsberekening op basis van reële meerjarige cijfers uit de praktijk en KWIN. In de berekening is rekening gehouden dat bepaalde kosten hoger zijn, omdat een witte hen langer blijft zitten (bijvoorbeeld heffingen) en andere daardoor juist hoger uitvallen (bijvoorbeeld elektra/water).
Voor bruine hennen gaan we daarbij uit van de volgende uitgangspunten:
| Uitgangspunten bruin | |
| Voerverbruik per kg eieren | 2,19 kg |
| Krachtvoerprijs per kg | 34,50 cent |
| Aantal kg eieren | 23,70 kg |
| Aantal eieren | 392 stuks |
| Gemiddeld eigewicht | 60,46 gram |
| Kosten 20 weekse hen | 5,75 euro |
| Legperiode | 85,00 wkn |
Als we aan de hand daarvan gaan kijken wat de kostprijs per ei is, dan komen we uit op onderstaande:
| Kostprijs per hen bruin | |
| Kosten 20 weekse hen | € 5,75 |
| Voerkosten 54 kg | € 18,63 |
| Kosten 2e soort eieren 20 stuks | € 0,44 |
| Elektra/Water | € 0,43 |
| Werk door derden | € 0,29 |
| Heffingen | € 0,49 |
| Verzekeringen | € 0,28 |
| Vreemde arbeid | € 0,30 |
| Mestkosten | € 0,25 |
| Gezondheidszorg/reiniging | € 0,57 |
| Totale kosten per hen
Totale kosten per 100 eieren |
€ 27,43
€ 7,00 |
Voor witte hennen dezelfde berekening:
| Uitgangspunten wit | |
| Voerverbruik per kg eieren | 2,10 kg |
| Krachtvoerprijs per kg | 33,50 cent |
| Aantal kg eieren | 29,40 kg |
| Aantal eieren | 490 stuks |
| Gemiddeld eigewicht | 60,00 gram |
| Kosten 20 weekse hen | 5,65 euro |
| Legperiode | 100,00 wkn |
Als we aan de hand daarvan gaan kijken wat de kostprijs per ei is, dan komen we uit op onderstaande:
| Kostprijs per hen wit | |
| Kosten 20 weekse hen | € 5,65 |
| Voerkosten 63,84 kg | € 21,39 |
| Kosten 2e soort eieren 24,50 stuks | € 0,55 |
| Elektra/Water | € 0,55 |
| Werk door derden | € 0,37 |
| Heffingen | € 0,35 |
| Verzekeringen | € 0,28 |
| Vreemde arbeid | € 0,30 |
| Mestkosten | € 0,22 |
| Gezondheidszorg/reiniging | € 0,41 |
| Totale kosten per hen
Totale kosten per 100 eieren |
€ 30,07
€ 6,14 |
Uit deze berekeningen zien we dat de kostprijs per 100 eieren voor witte hennen € 0,86 lager ligt dan bij de bruine hennen.
Variabelen
Verschuiving in de variabelen in de uitgangspunten kunnen gevolgen hebben voor het verschil in de kostprijs. Enkele voorbeelden:
- Bij goedkoop voer kan het verschil iets kleiner worden, omdat dan het voordeel van de betere voerefficiëntie van een witte hen minder hard doortelt.
- OKT zal de kostprijs bij een witte hen minder verhogen dan bij een bruine, omdat de kosten bij een witte uitgesmeerd kunnen worden over meer eieren.
- Bij verkoop per kg zal het verschil ook iets kleiner zijn, omdat een bruine hen doorgaans wat zwaardere eieren legt.
Kunnen bruine hennen uit?
Of bruine hennen uit kunnen zal dus afhangen van de marktprijs voor bruine eieren. Op dit moment zien we dat met name de zwaardere bruine eieren op basis van NOP dit kostprijsverschil ruim opbrengen. Kijken we langjarig terug dan was het verschil op basis van NOP tussen wit en bruin vaak te klein in het voordeel van de witte henen. We zien echter dat daar een kentering in gekomen is, doordat het aanbod van bruine eieren kleiner geworden is en de vraag wel degelijk aanwezig is.
Omdat de variabelen van uw bedrijf af kunnen wijken van bovenstaande berekening is het verstandig om deze berekening op maat te maken. Hierbij kan rekening gehouden worden met afwijkende factoren op uw bedrijf zoals arbeid, huisverkoop etc. Onze pluimveespecialisten kunnen u daarbij helpen.
Team legpluimvee