Op boerderij Groot Westerveld in Terschuur houden Edwin en Eline van de Braak-Fastenau melkkoeien en legpluimvee op biologische wijze. Daarnaast hebben ze een minicamping voor 20 campers. Ze hebben heel bewust gekozen voor verbreding van het bedrijf.
De 200 jaar oude boerderij is inmiddels verbouwd tot woonboerderij, waar Edwin (45) en Eline (41) wonen met hun drie kinderen Jurre (9), Femke (6), Thijme (3). Edwin doet hoofdzakelijk de koeien, Eline runt de minicamping en raapt de eieren samen met Edwin’s vader. Edwin doet er ook nog wat loonwerk naast.
In 2010 namen Edwin en Eline het bedrijf over van Edwin’s ouders. Die hadden een gemengd bedrijf met 550 mestvarkens in diverse schuren en 30 melkkoeien, eerst nog op de deel in de oude boerderij, maar bij de overname stond er al een ligboxenstal en molken ze inmiddels 40 koeien. Dankzij de opkoopregeling stopten ze met de varkens. Ze sloopten de varkensschuren en zijn in de koeien uitgebreid. Nu houden ze 60 melkkoeien, 24 stuks jongvee en 2 eigen stieren voor natuurlijke dekking. Het plan is om nog een jongveestal met een afkalfstal te bouwen.
Biologisch
In 2013 verrees een nieuwe pluimveestal met een Meller stalinrichting. Leghennen passen qua werk mooi naast de koeien. Momenteel houden ze 6.000 biologische Dekalb White hennen die een productie van ruim 96% halen. De hennen zijn afkomstig van broederij Het Anker en de eieren gaan naar Guliker & Roodbol.
De hennen hebben een heel ruime uitloop van 3,5 ha bos, maïs- en grasland, terwijl de norm voor 6.000 hennen 2,4 ha is. Vorig jaar vielen gemiddeld twee hennen per dag ten prooi aan roofdieren.
Na het opstarten probeert Edwin zo snel mogelijk een eigewicht van 53 gram te halen. Daarna wordt niet meer gestuurd op een hoger eigewicht, omdat voor biologische eieren vanaf 53 gram een vaste prijs geldt.
Tijdens de fipronilcrisis van 2017 heeft het bedrijf een halfjaar leeg gestaan. Edwin heeft toen werk gezocht en kon bij ABZ Diervoeding aan de slag als scheepslosser. Het is dus niet vreemd dat sinds twee jaar al het voer van ABZ Diervoeding komt.
Omdat biologisch en regulier op één bedrijf lastig te combineren is, zijn ze ook met de koeien overgestapt op biologisch. Grond mag pas vanaf twee jaar na de omschakeling biologisch genoemd worden. Zodoende konden ze in oktober 2016 de eerste biologische melk leveren. Die wordt geleverd aan Eko-Holland.
Campers
Een campervakantie in Noorwegen vlak voor de bedrijfsovername, maakte Edwin en Eline enthousiast voor campers. Ze hadden al een Rustpunt op het bedrijf en na een oproep voor meer camperplekken in Nederland creëerden ze vier camperplekken op hun bedrijf. Puur omdat ze het zelf leuk vinden, niet zozeer voor de neveninkomsten.
Eline runt deze derde bedrijfstak. Ze hebben bewust alleen camperplekken. “Camperaars zijn zelfvoorzienend en hebben alleen stroom en goede wifi nodig”, licht Eline toe. “In het begin werkte ik nog fulltime buitenshuis, dus ik moest er niet al te veel omkijken naar hebben. In de loop der jaren hebben we het aantal plekken uitgebreid naar negen in 2018 en momenteel hebben we twintig plekken, mede door corona. Het was dit jaar echt heel druk: we hebben zo’n 900 campers op het terrein gehad.”
Gasten
Vooral Eline vindt het heel leuk dat ze campers erbij hebben. “Op een boerderij zit je snel op een eilandje. Nu heb ik meer contact met de buitenwereld. En het is ook leuk om met trots aan de gasten te laten zien waar je mee bezig bent op je bedrijf. Ze verbazen zich over de ruimte en vrijheid die de kippen hebben. Ze waarderen ook dat het nog een actieve boerderij is en zijn heel nieuwsgierig naar wat er achter de muren gebeurt.
Ze hebben vaak geen flauw idee en stellen de gekste vragen. Of we elke dag de eieren uit het bos gaan halen bijvoorbeeld, of dat we ze per stuk onder de kip vandaan halen. En waarom er een stempel op de eieren zit en of het dan wel echt verse eieren van onze eigen kippen zijn. Vaak zeggen ze vol bewondering: ‘Wát een mooie scharrelkippen!’ Ook leuk: mensen schrijven stukjes over onze boerderij in diverse bladen voor camperaars, dit jaar zelfs drie keer.”
“Met de meeste campergasten heb je een leuk contact. Veel gasten komen regelmatig terug en daar bouw je wel een band mee op. We hadden zelfs een gast die zijn huis had verkocht en hier twee jaar permanent heeft gestaan en ook heeft geholpen met de bouw van de schuur. Helaas is hij eind vorig jaar overleden en dat doet je dan wel wat.” Afgelopen jaar zijn er nieuwe sanitaire ruimtes gemaakt voor de camperaars. De douche is een dubbeldoeldouche geworden: het is tegelijk de doorloopdouche van de hygiënesluis. Ook leuk voor de campergasten is dat op het terrein van de boerderij nogal eens luchtballonnen opstijgen.
Experimentele akkerbouw
Uitbreiding zal eventueel nog gebeuren in een extra akkerbouwtak, voor een gesloten kringloop. Ze experimenteren nu al met mengteelten om de biodiversiteit te verhogen. Ze telen erwten met gerst, maïs met stokslabonen en veldbonen met triticale. Eind oktober heeft Edwin als proef erwten door bestaand grasland gezaaid om de stikstofbinding al in februari op gang te brengen. “Erwten doen dat al in februari, klaver heeft een heel lange aanloop nodig en doet dat pas in juli/augustus”, licht Edwin toe. “Wij mogen geen kunstmest strooien en op deze wijze zorg je op een natuurlijke manier voor extra stikstof, maar dan vanuit de lucht. We zaaien de mengteelten tegelijk. De stokslabonen gebruiken de maïs als klimstok. Wij voeren het mengsel al twee jaar aan de koeien en ze vreten het graag. Twee jaar terug was de productie ruim 7.000 liter, vorig jaar 7.700 en nu zit ik op 8.500 liter. Of dat door die mengteelt komt, weet ik niet, maar verder heb ik niet veel veranderd.”
Breed bedrijf
Edwin en Eline hebben specifiek gekozen voor verbreding van het bedrijf. Hun doel is om een financieel gezond bedrijf achter te laten voor de kinderen. Ze hebben een aantal financieel heel moeilijke periodes gekend en zijn blij met wat ze nu hebben opgebouwd. “We zijn er trots op dat we biologisch zijn geworden en dat dat goed geslaagd is. En dat we met een breed bedrijf met koeien, hennen, loonwerk en campers best een leuke boterham kunnen verdienen. Met een gemengd bedrijf maak je de risico’s veel kleiner.”
