Een leghen drinkt per ronde 100 liter water. Diezelfde leghen produceert per ronde ruim 20 liter vocht in de vorm van ei-inhoud. Drinkwater van goede kwaliteit is daarom cruciaal voor topprestaties van uw leghennen. Maar wat is goed?
Drinkwater van voldoende tot goede kwaliteit voldoet aan de kwaliteitseisen in onderstaande tabel. Wateronderzoek kan in verschillende onderzoeksinstellingen uitgevoerd worden. Zo ziet u niet alleen hoe het met uw drinkwater is gesteld, maar ook of reinigingsmethoden aangeslagen zijn. Advies is om elk kwartaal een wateronderzoek uit te laten voeren.
| Kwaliteitseisen | Waarde |
| Smakelijkheid | Goede opname |
| Afwezigheid residuen | Geen antibiotica, zuur, vit., etc. |
| Zuurgraad (pH) | >pH 5 – pH 8 < |
| Hardheid | > 4°D – 15°D < |
| Mineralen | Soort afhankelijk |
| Gisten/ schimmels | < 10.000 Kve*/ml |
| E. Coli | < 100 Kve/ml |
| Kiemgetal | < 10.000 Kve/ml |
* Kve = Kolonie vormende eenheden
De oorzaak van drinkwaterverontreiniging
De hoofdoorzaak van een drinkwaterverontreiniging is de groei van mineralen en organische stoffen aan de binnenwand van een leiding. Dit is een slijmerige laag wat biofilm genoemd wordt. Deze biofilm vormt een voedingsbodem voor bacteriën zoals Salmonella, Clostridium en E. Coli. Naast bacteriën komen ook schimmels en gisten voor in biofilm. Biofilm dient ook als beschermingslaag voor bacteriën tegen gangbare desinfectiemiddelen, waarbij zelfs resistentie op kan treden.
Bij hard water ontstaat neerslag van kalk, mangaan en ijzer. De gevolgen hiervan zijn verstoppingen, lekkages en verminderde werking van medicatie. Ook versnelt neerslag het ontstaan en de instandhouding van biofilm. Een ontijzeringsinstallatie kan uitkomst bieden in gebieden met hard water. Achtergebleven resten van vaccins, mineralen, zuren, antibiotica, vitamines en ontwormingsmiddelen kunnen de biofilmlaag versterken. De leidingen spoelen na een dergelijke toevoeging is aan te raden.
Er is een breed scala aan reinigingsmiddelen, additieven, zuren en desinfectiemiddelen op de markt om de drinkwaterkwaliteit te verbeteren. Deze hebben elk hun specifieke werking, eigenschappen en voor- en nadelen. Deze worden hier buiten beschouwing gelaten.
Aanpassingen drinkwatersysteem
De strijd tegen biofilm begint bij de aanschaf van een drinkwatersysteem. De juiste materiaal- en installatie-keuzes dragen bij aan gezond drinkwater.
- Wanneer de put minder dan 25 meter diep geslagen is, mengt mogelijk verontreinigend oppervlaktewater met grondwater. Oppervlaktewater kan van wisselende kwaliteit zijn en residuen bevatten van bestrijdingsmiddelen en zware metalen.
- Bij gebruik van leidingwater moet verplicht een breektank aangesloten zijn. Het is aan te raden om niet meer dan het piekverbruik als voorraad aan te houden om stilstaand water te voorkomen. Daarnaast vermindert een koele donkere plek de bacteriegroei in een breektank.
- Door een waterfilter te plaatsen worden organische bestanddelen gefilterd die als voedingsbodem voor bacteriën kunnen dienen.
- Een omgekeerde osmose installatie filtert zouten, metalen en bacteriën volledig uit het aanvoerwater. Een uitkomst bij een ondiep geslagen put, hard water of verontreinigde breektank. Een aantal nadelen zijn dat de smakelijkheid kan verminderen en de drinklijn niet gezuiverd wordt. Bij mineraal en zoutarm water zijn de kosten ongeveer € 0,20 per 1.000 liter en bij zoutrijk water ongeveer € 2,- per 1.000 liter. In het laatste geval is leidingwater meer rendabel.
- Een mechanische reinigingsinstallatie stuwt pulsmatig perslucht en water door een drinklijn. Hierdoor laat biofilm los en wordt deze weggespoeld. Verschillende klanten hebben hier goede ervaringen mee. De aanschafkosten van een dergelijk apparaat zijn tussen € 2.000,- en € 3.000,-.
- Bij gebruik van tyleen- in plaats van PVC-leidingen hebben HDPE80 en HDPE100 de voorkeur. Dit is een afkorting voor ‘hoge dichtheid polyetheen’. Tyleen van mindere kwaliteit is poreus en laat giftige gassen en vloeistoffen door. Dikwandig tyleen of PVC vermindert de kans op doorhangen van leidingen. In dat geval ontstaan giftige stikstofverbindingen zoals ammonium, nitriet en nitraat.
Opbrengstderving van verontreinigend drinkwater
Een leghennenbedrijf met 30.000 hennen is een aantal maanden gemonitord. Hier is een gemiddelde drinkwaterverontreiniging van bacteriën, schimmels en gisten aangetroffen. Het legpercentage nam in een periode van twee maanden af met 3% en de uitval steeg met 0,5%. Na drinkwaterbehandelingen zette deze tendens niet door. De kosten hiervan worden geraamd op ruim € 12.000,-. Schoon drinkwater, dat loont!
[Bron: GD]