Als ik met de veehouder in de stal ga kijken, bekijk ik de koeien altijd aandachtig. Helaas heb ik geen tijd om elke koe in de bek te kijken, maar wat zou dat interessant zijn zeg. Wellicht heeft u net als ik vroeger de kiezen van een koe verzameld. Wat een grote hoeveelheid voer is er verwerkt door deze kiezen in de bek van een koe. Het maagstelsel van de koe vormt de fabriek van de koe. De inlaadstraat is de bek van de koe.
Sterke tong
Via de bek komt het voer in de koe. Met haar zeer sterke en ruwe tong van ruim 30 cm lang pakt ze het gras en snijdt het af. Met haar snijtanden snijdt ze het gras verder klein. In haar onderkaak heeft de koe 12 kiezen en 8 snijtanden. In de bovenkaak heeft een koe alleen 12 voorkiezen, geen snijtanden. Naast de voorkiezen in haar bovenkaak heeft ze aan beide kanten een harde rand, dit fungeert als een snijplank. Met haar snijtanden uit de onderkaak snijdt ze hierop het gras nog verder klein. De kiezen zorgen voor verdere verkleining van het voer tijdens het herkauwen ervan. De tong zorgt ervoor dat het voer tijdens het herkauwen telkens weer tussen de kiezen komt. Een koe herkauwt gemiddeld 9 uur per dag. Door te herkauwen wordt het nog niet gefermenteerde voer vermengd met speeksel. Een hoogproductieve koe produceert zo’n 150 liter speeksel per dag wat dus vermengd wordt met het niet gefermenteerde voer. Dit speeksel bevat vooral bicarbonaat wat zorgt voor buffering van de pens.
Kiezen wisselen
Net als alle zoogdieren hebben koeien ook een melkgebit en worden deze ook gewisseld naar een blijvend gebit. Dit wisselen begint tussen de 24 tot 28 maanden leeftijd waarbij de achterste kiezen als eerste gaan wisselen. Vaak zien we dat vaarzen tijdens het wisselen herkauwbolussen achterlaten in de ligboxen.
Likgedrag
Naast het opnemen van het voer heeft de tong nog meer functies voor een koe. Zo probeert ze er vliegen mee te vangen, maakt ze haar neusgaten ermee schoon, selecteert ze er voer mee en tijdens de melkperiode als kalf zijnde draagt de tong bij aan een goede slokdarmsleufreflex. En wat dacht u van het schoonlikken van de vacht? Op de tong heeft de koe wel 25.000 smaakpapillen, terwijl wij als mensen er ‘slechts’ 9.000 hebben. Smakelijk eten vindt een koe dus echt belangrijk en daarvoor gebruikt ze haar tong.
Likzucht
Soms wordt ik gebeld door een veehouder die bij één of meerdere koeien likzucht ziet. Bij likzucht gaan koeien overmatig likken aan bijvoorbeeld de muur of vloer van de stal. Vaak wordt dit toegeschreven aan een onvoldoende voorziening van mineralen. De belangrijkste elementen die hierbij een rol spelen zijn natrium en fosfor. Maar let op dat door bijvoorbeeld pensverzuring er ook een onbalans kan ontstaan doordat er dan mineralen onbenut de koe verlaten!
Met vriendelijke groet,
Marijke Rijnsburger
Mobiel: 06 5345 3629
E-mail: m.rijnsburger@abzdiervoeding.nl
Lees alle ‘Koeien kijken’ blog artikelen
Blijf op de hoogte van mijn blogs door uw e-mail achter te laten. Zo ziet u direct wanneer er een nieuwe blog te lezen is. Wilt u zich afmelden? Dit kan te allen tijden via de link in het automatisch gegenereerde e-mail bericht behorende bij mijn blog. Meer informatie over het privacy beleid van ABZ Diervoeding vindt u in onze disclaimer: klik hier
Op de hoogte blijven?
Meld je dan hieronder aan. Zodra er een nieuw bericht geplaatst wordt, krijg je automatisch een e-mailtje