Historie
Diervoedercoöperaties Arkervaart Diervoeding uit Nijkerk en Brameco∙Zon voeders uit Eindhoven fuseerden per 1 januari 2013 tot een nieuwe voerleverancier: ABZ Diervoeding.
Op 19 november 2021 kondigden diervoedercoöperaties ABZ Diervoeding en De Samenwerking aan dat zij per 1 januari 2022 jl. samen verder gaan en een nieuwe coöperatie oprichten: ABZ Diervoeding U.A. Een logische fusie aangezien beide coöperaties een vergelijkbare missie, visie en werkwijze hebben en al jarenlang samenwerken op het gebied van o.m. het inkopen van grondstoffen. Per 17 januari 2022 sloot ook Bosgoed Diervoeders aan. ABZ Diervoeding U.A. heeft 100 procent van de aandelen van Bosgoed Diervoeders B.V. uit Wilp-Achterhoek overgenomen. Per 4 september 2023 besloten ABZ Diervoeding en Klein Hekkelder B.V. samen verder te gaan. ABZ Diervoeding U.A. heeft 100 procent van de aandelen van Klein Hekkelder B.V. uit Voorst overgenomen.
Diervoedercoöperaties De Valk Wekerom U.A. en ABZ Diervoeding U.A., fuseerden per 29 april 2024. De coöperaties beogen hierdoor beter in te kunnen spelen op de toekomstige ontwikkelingen in de Nederlandse veehouderij. De nieuwe coöperatie van sterke boerenmerken gaat verder onder de naam Coöperatie ABZ U.A. en zal naar buiten treden onder de handelsnaam ABZ Diervoeding. ABZ Diervoeding beschikt over acht moderne, gespecialiseerde fabrieken, die gezamenlijk een goede dekking bieden over het land. Door de bundeling van krachten ontstaat een organisatie van ruim 950.000 ton diervoeders met een belangrijk marktaandeel in alle veehouderijsectoren en alle regio’s van Nederland.
Per 3 juni 2024 zijn ABZ Diervoeding en Coöperatie Vitelia U.A. een strategische samenwerking aangegaan. De intentie is om na een periode van samenwerken te onderzoeken of een volledig samengaan van de twee coöperaties verdere voordelen voor de aangesloten leden biedt.
Een stukje geschiedenis:
In 1919 werd in Nijkerk de coöperatieve landbouwvereniging Nijkerk en omstreken opgericht. In 1972 werd de naam Nijkerk en omstreken gewijzigd in Arkervaart. De coöperatie werd hiermee vernoemd naar het water waaraan de fabriek gelegen is. Arkervaart fuseerde in 1991 met Eemstroom te Hooglanderveen en in 1987 met Renswoude. Eemstroom is ontstaan uit de fusie tussen Leusden en Hooglanderveen in 1979.
In 1996 ontstond Arkervaart-Twente uit de fusie tussen Arkervaart en West-Twente te Markelo. West-Twente vindt zijn oorsprong in 1907 toen in Markelo de coöperatieve landbouwvereniging Markelo werd opgericht. Markelo fuseerde in 1972 met Goor tot Markelo-Goor. Markelo-Goor en ‘TRIO’ fuseerden in 1975 tot West-Twente. ‘TRIO’ is ontstaan uit de fusie tussen Wierijco (Wierden en Rijssen) en Holten in 1967. West-Twente fuseerde in 1983 met Diepenheim. Bij deze fusie bleef de naam West-Twente behouden.
In 2010 is de bedrijfsnaam Arkervaart-Twente aangepast naar Arkervaart Diervoeding. De statutaire naam Coöperatie Arkervaart-Twente U.A. bleef hierbij behouden.
In 1902 werd RK Boerenbond Diessen opgericht. In 1920 sloot RK Boerenbond Diessen zich aan bij CHV te Veghel. Mede door de Tweede Wereldoorlog ontstond in 1942 de zelfstandige in- en verkooporganisatie Coöperatieve Aan- en Verkoopvereniging (CAV) Diessen. Vanaf 1957 werd gestart met eigen veevoeder productie. Uit een fusie tussen CAV Diessen en CAV de Beersen te Middelbeers ontstond in 1984 Bedico (Beerzen Diessen CAV Combinatie). Varkens- en pluimveevoer werd voortaan in Diessen geproduceerd en rundveevoer in Middelbeers. In 1994 ontstond Brameco (Brabantse Mengvoeder Coöperatie) te Diessen door de fusie tussen Bedico met de Coöperaties Moergestel en Udenhout.
Landbouwcoöperatie Zuid Oost Nederland b.a. (Z.O.N.) uit Eindhoven werd in 1948 door een groep protestante boeren opgericht. Op 15 december 1955 was de officiële opening van de mengvoederfabriek. In 1985 werd een nieuwe mengvoederfabriek in Eindhoven geopend waarin de producten ook geperst konden worden. Eind jaren ’80 richtte Z.O.N. een laboratorium in waar alle binnengekomen grondstoffen werden onderzocht alvorens ze de eindproductie in gingen. Ook de eindproducten werden daar aan een laatste controle onderworpen voordat ze richting afnemers gingen. In 1991 werd GROOZON (Grondstoffen Op- en Overslagbedrijf Zuid Oost Nederland BV) overgenomen.
Op 1 januari 2000 werd Coöperatie Brameco·Zon u.a. opgericht na een fusie tussen Brameco uit Diessen en Z.O.N. uit Eindhoven. Het hoofdkantoor van de nieuwe coöperatie Brameco·Zon voeders vestigde zich in Eindhoven, waar ook het varkens- en pluimveevoeder werd geproduceerd. De productie van rundveevoer vond plaats in de voormalige fabriek in Udenhout.
In 1938 werd Sikma Veevoeders opgericht in Giekerk door Klaas Jan Sikma. In eerste instantie werden restproducten van de graanmaalderij (molen) verkocht. In de jaren ’50 werd gestart met het mengen van verschillende grondstoffen en in de jaren ’60 met het malen en persen van de grondstoffen tot samengesteld mengvoer.
De drie zonen van Klaas Jan Sikma namen in de jaren ’70 – ’80 het bedrijf over. Door overnames van Nienoord in Baflo en Aalfs in Suameer groeide het bedrijf. In 1992 werd een tweede productielocatie, de fabriek van Slump in Stroobos, gekocht. In 1998 volgde de fusie met Brouwer Mengvoeders in Anjum. Op 1 april 1999 brandde de locatie Giekerk af en werd besloten op één locatie verder te gaan. Dit betekende een uitbreiding voor Stroobos in 2000.
In 2001 werd wederverkoper Dam uit Tijnje overgenomen. In 2003 werd het bedrijf overgenomen door Jan Dijkstra en Klaas Gerrit Sikma. Van 2003 tot 2013 werd er flink geïnvesteerd in de productielocatie. Op 28 mei 2014 werd Sikma Veevoeders overgenomen door ABZ Diervoeding. Door deze bundeling van krachten ontstaat een diervoedercoöperatie met ruim 575.000 ton diervoeders met een belangrijk marktaandeel in de rundveehouderij-, de pluimveehouderij- en de varkenshouderijsector. Vanaf 1 januari 2016 gaat Sikma Veevoeders officieel verder onder de naam ABZ Diervoeding. De naamsverandering maakt de krachtenbundeling compleet.
Coöperatieve In- en Verkoop Vereniging De Samenwerking werd opgericht op 4 december 1915. Destijds was het normaal voor de boeren om het voer af te halen in het pakhuis. Later werd het met paard en wagen bezorgd als extra service. Halverwege de jaren ’20 kwam de eerste truck. Tijdens de crisis in de jaren ’30 was het moeilijk om staande te blijven met maar de helft/ een derde van de normale omzet. Ook tijdens de Tweede Wereldoorlog zakte de omzet naar een dieptepunt. De handel overzee lag grotendeels stil, waardoor granen moeilijk te krijgen waren.
In 1970 bouwde De Samenwerking een nieuwe fabriek met laadstraat én Welkoopwinkel aan de Provincialeweg in Haastrecht. In 1994 breidde De Samenwerking uit met een tweede laadstraat met 16 cellen voor gereed product en 18 cellen voor grondstoffen. In 2012 kocht De Samenwerking het naburige pand, waar we in 2014 met het kantoor naartoe verhuisden, alsook met de Welkoopwinkel die hierdoor twee keer zo groot is geworden.
Diverse fusies hebben er plaatsgevonden:
- In 1977 een fusie met St. Catharina uit Reeuwijk (oprichtingsjaar 1913).
- In 1980 een fusie met Helpt Elkaar uit Lopik (oprichtingsjaar 1920).
- In 1992 een fusie met De Onderneming uit Nieuwerkerk (oprichtingsjaar 1970, door de fusie tussen Coöperatie Ouderkerk en Coöperatie Nieuwerkerk opgericht in 1902 (de eerste coöperatie in Utrecht en Zuid-Holland).
- In 1999 een fusie met De Vier Gemeenten uit Montfoort (oprichtingsjaar 1914).
- In 2007 een fusie met Van der Ham Voeders uit Noordeloos (oprichtingsjaar 1912).
- In 2015 een fusie met DZ-Six uit Bergambacht (oprichtingsjaar 2001 door een fusie van DZ Voeders Bergambacht en Six Oudewater).
- Per 1 januari 2022 een fusie met ABZ Diervoeding, waarbij we samen verder gaan onder de statutaire naam ABZ Diervoeding U.A.
C.L.V. De Samenwerking is een diervoedercoöperatie van ruim 700 leden werkzaam in het midden en westen van het land. In haar fabriek in Haastrecht produceert De Samenwerking ca. 130.000 ton mengvoeders. Het bedrijf is specialist op het gebied van veevoeding, ruwvoederwinning en plantenteelt.
Coöperatie De Valk Wekerom UA te Lunteren is ontstaan uit drie lokale coöperaties.
CAV De Valk en omstreken werd opgericht in 1916. In de volksmond bekend als de ‘Valkse Bond’. Een aantal jaren eerder werd in Lunteren in 1908 De Boerenbond opgericht en in de omgeving Harskamp-Wekerom-Otterlo werd in 1914 de CAV Harskamp en omstreken opgericht. Zij zouden in 1976 vanwege een verhuizing hun naam aanpassen naar CLV Wekerom en omstreken.
Drie coöperaties vlak bij elkaar. Ruim 75 jaar lang zijn er afzonderlijk van elkaar vele tonnen goed voer geproduceerd. Tot de Boerenbond uit Lunteren CAV De Valk en omstreken benaderde waaruit in 1992 een fusie volgde. Lunteren zou hierbij nog een aantal jaren operationeel blijven. In De Valk werd er intussen naast de bestaande fabriek een nieuwe fabriek gebouwd. Deze werd in het voorjaar van 1995 in gebruik genomen en in datzelfde jaar heeft Lunteren haar deuren gesloten.
Tegen het einde van 1995 vonden er samenwerkingsgesprekken plaats met CLV Wekerom en omstreken. Dit resulteerde in 1996 in een fusie waarna men verder ging onder de naam Coöperatie ‘De Valk Wekerom UA te Lunteren’. Door velen afgekort tot De Valk of DVW. De fabriek in Wekerom sloot begin 2007 definitief haar deuren. De Valk Wekerom nam in het voorjaar van 2011 de voormalige veevoederfabriek van Steenbergen & van Brink in Meppel over en startte kort daarna met de productie van reguliere, en later ook biologische voeders in Meppel. Zo beschikte De Valk weer over twee moderne productielocaties met een gunstige ligging.
