2022: Historisch grondstoffenjaar

Highlights van het jaar 2022

Een nieuw jaar in met een energiecrisis

Het begin van 2022 kenmerkte zich door snel oplopende energieprijzen en daarmee stijgende inflatie. De gasvoorraden van Europa werden door gespeculeer pas veel te laat gevuld, wat de prijzen enorm opdreef. Met sterk stijgende energieprijzen wordt inflatie over veel producten en diensten aangewakkerd, omdat bijna elk proces energie vergt. De snel stijgende inflatie zorgde ervoor dat de Federal Reserve (FED) snel begon met de rente verhogen om de economie wat af te koelen, een beproefde methode. De ECB volgde hierin veel langzamer wat de dollar een veel sterkere munt maakte tegenover veel andere munten. Pas in oktober 2022 daalde de euro tot haar (voorlopige) dieptepunt rond de 0,96. Een historische bodem die in ruim 20 jaar niet gezien was.

Het ondenkbare gebeurd; oorlog in Europa

In de ochtend van 24 februari 2022 kondigde Vladimir Poetin iets aan wat de wereld schokte. Het begin van een zogenoemde ‘speciale militaire operatie’ in Oekraïne. Er was sinds lange tijd weer een grote oorlog in Europa. Op het gebied van grondstoffen gaf dit aan het begin van de oorlog veel onzekerheid. Vanwege het vele graan dat normaal gesproken vanuit Oekraïne geëxporteerd wordt én de waanzinnige prijsstijgingen brak er een onzekere tijd aan. Naarmate de oorlog vorderde en Oekraïne meer van zich af beet, verzwakte de invloed van de oorlog op de graanprijs. Dit jaar kenmerkte zich door prijzen die zwaar onderhevig waren aan speculanten, de oorlog en internationaal nieuws. Groeiseizoenen speelden een minder belangrijke rol dan in andere jaren. Speculanten duwden de Chicago notering na het uitbreken van de oorlog dag na dag naar recordhoogtes, waarna in maart de prijs stabiliseerde. De piek in de graanprijs werd uiteindelijk in mei bereikt na nieuws over een hittegolf in India, de 3^e producent van tarwe op de wereld .

Nieuwe oogst 2022/23: De val naar beneden

Na de piek in mei daalden graanprijzen naar de nieuwe oogst toe gestaag door. Er werd langzaam meer bekend over de beschikbaarheid van granen op de nieuwe oogst en eind juli werd de eerste deal over een graancorridor gesloten. De samenkomst van deze nieuwsberichten zorgde ervoor dat Matif bijna weer de niveaus van voor de oorlog even bereikte. De sterke stijgingen in graanprijzen waren na bijna een jaar (tijdelijk) voorbij. De tarwebalans 2022/23 bleek voldoende ruim te zijn met goede oogsten in Rusland, Australië en China. De maïsbalans is op papier krapper, vooral door de steeds minder wordende oogst in Oekraïne. De Europese maïsbalans is daarentegen vrij ruim (ondanks een slechte oogst) door enorme importen uit Brazilië en Oekraïne. De Europese gerstbalans is op het moment vrij ruim door de afwezigheid van China als koper van Franse gerst.

De prijsontwikkeling na de nieuwe oogst stond in september/oktober vooral in het teken van het eventuele verlengen van de graancorridor. Prijzen stegen weer, maar niet tot de enorme hoogtes van het begin van de oorlog. Na de verlenging van de corridor half november ontbrak het aan prijsopdrijvend nieuws en gingen de graanprijzen onderuit naar niveaus van voor de oorlog. Het laatste halfjaar speelt recessieangst tevens een grotere rol in agro commodities, dit drukt de prijzen.

Vooruitblik

De hiervoor kort benoemde recessieangst lijkt de komende tijd de overhand te krijgen in prijsbepaling voor granen. Een daling van de olieprijs kan inzetten door renteverhogingen van de FED en daarmee gepaard gaande afname van de economische activiteit. Hierdoor wordt vaak gespeculeerd op een afname van vraag naar maïs voor bio-ethanol in de VS (goed voor 40% van de maïsvraag in de VS). De VS is tevens verreweg de grootste maïsproducent op de wereld. Hiernaast beginnen meestal rond februari de eerste berichten binnen te komen over de nieuwe oogsten op het noordelijk halfrond, hier is vrijwel altijd prijsondersteunend nieuws te vinden. Verder blijven de ogen de komende tijd gericht op exporten en de nieuwe Braziliaanse maïsoogst. Een vredesverdrag tussen Oekraïne en Rusland kan tevens druk zetten op de graanprijzen mocht dit gebeuren.