Met veel aandacht voor de droogstand richten melkveehouders Gerhard en Mirjam Hoff uit Vriezenveen zich op afkalfgemak, zowel voor de koe als voor de boer. Na een grote verbouwing werken ze nu aan een hoger voersaldo. ABZ Direct is daar een handig hulpmiddel bij.
Gerhard (51) en Mirjam (42) namen in 2000 het bedrijf over van Gerhards vader. Mirjam werkt daarnaast nog voor 12 uur buitenshuis in de thuiszorg. Hun twee dochters (14 en 11 jaar) en zoon (13 jaar) zijn nog te jong om te kunnen zeggen of er een bedrijfsopvolger bij zit.
De oude kop-hals-rompboerderij, waarin Gerhards vader na een ruilverkaveling in 1965 op deze plek startte, onderging afgelopen jaar een metamorfose. De ‘romp’, waarin tot vorig jaar nog het jongvee en de droge koeien huisden, is gesloopt. Achter het woonhuis verrees een nieuwe kalverstal. Bovendien is de openfrontstal, die in 2004 naast de oude boerderij was gebouwd, uitgebreid met een stal voor droge koeien en ouder jongvee. Daarin kwam een ruim kraamhok (100 m²) met op de bodem 50 cm zand om uitglijden van de koeien te voorkomen en daarop stro. Nu zitten ze op 110 melkkoeien met weidegang en 60 stuks jongvee. Gerhard: “De verbouwing was puur vervanging, niet voor uitbreiding.” Uitbreiding hoeft van Gerhard niet en hij gaat ook niet voor de hoogste melkproductie. “We redden het nu met z’n tweeën en een medewerker voor 10 uur per week. Ik ga niet koste wat kost die laatste 1.000 liter eruit zien te halen. Liever zorg ik ervoor dat de koeien zich gemakkelijker redden. Op die manier verbetert ook het saldo.”
De nieuwe kalverstal bevat vijf grote strohokken en buisventilatie met overdruk. Ze werken er met een all-in-all-outsysteem. “Met 14 dagen gaan de kalveren van de eenlingbox naar het strohok. We maken groepjes van 3 à 4 kalveren, die het eerste halfjaar bij elkaar in hetzelfde hok blijven”, verduidelijkt Gerhard. “Door de kalveren niet steeds te verplaatsen, voorkomen we stress en daarmee een groeidip. Ook geeft het minder kans op ziektes, omdat we kalveren niet mengen. Gebruik van strohokken scheelt enorm in de bouwkosten, omdat je geen mestkelders hoeft te bouwen.”
Droogstand
Gerhard heeft veel aandacht voor de droogstand. Wanneer hij een koe droogzet, moet die minder dan 12 liter melk geven. “En anders ga ik haar daarbij helpen. Bijvoorbeeld door een paar dagen nog maar één keer per dag te melken op droogstandsrantsoen of stro.”
Al vele jaren zet hij de droge koeien op een speciaal droogstandsrantsoen. Indertijd had hij een medewerker, HAS-student Emiel Willems, die daar veel mee bezig was. “Toen die jaren later bij ABZ Diervoeding ging werken, een jaar of tien geleden, zijn ook wij naar ABZ overgegaan”, vertelt Gerhard. “Nu begeleidt Mark Boers van ABZ Diervoeding mij bij het droogstandsrantsoen. Ik meng zelf het rantsoen voor de droge koeien, maar wanneer ik heel weinig droge koeien heb, is dat relatief veel werk. Bovendien is mijn mengwagen daarvoor te groot. Daarom maak ik ook wel eens een speciale mengkuil met daarin al alles wat een droge koe nodig heeft. Afgelopen jaar lukte dat niet, omdat het erf vol lag met bouwmaterialen. Toen koos ik voor gemak: de Droogstandsbalen All-In-One van ABZ.”
Afkalfgemak
Hoff investeert graag in afkalfgemak. Het ruime afkalfhok is daar een voorbeeld van. “De koeien kalven nu veel vaker zelf af en dat is ook voor mij gemakkelijker.” Dankzij de volle aandacht voor een goed droogstandsrantsoen, verloopt de overschakeling van droogstand naar lactatie soepel. De koeien starten gemakkelijk op en blijven zelden aan de nageboorte staan. Melkziekte komt eigenlijk niet meer voor.
Op het bedrijf wordt veel gedaan aan preventieve gezondheid. “We enten haast overal tegen. IBR, BVD, Rota Corona en de kalveren worden geënt tegen pinkengriep. Er staan hier veel vleeskalveren in de buurt, dus dat vind ik wel belangrijk om te doen. Maar de belangrijkste preventieve gezondheidszorg is om zo snel mogelijk zo veel mogelijk biest in het kalf te krijgen. Ook de biestkwaliteit is weer gerelateerd aan het droogstandsrantsoen. Dat moet gewoon goed zijn. We meten dan ook geregeld de biestkwaliteit met een refractometer.”
ABZ Select
Het meeste ruwvoer verbouwen ze zelf, slechts een klein deel kopen ze aan. “Van ABZ Diervoeding nemen we het krachtvoer en de grondstoffen af. We hebben een brijvoersilo en voeren nu nog aardappelstoomschillen bij. Maar binnenkort gaan we over op tarwegistconcentraat in verband met de nieuwe stikstofmaatregel voor veevoer per 1 september.”
Het bedrijf doet als één van de honderd speciaal geselecteerde rundveebedrijven mee met ABZ Select. Deze honderd bedrijven houden via het programma ABZ Direct de kengetallen zeer nauwkeurig bij. Doel hiervan is om betrouwbare en bruikbare referentiecijfers te krijgen om eigen resultaten mee te vergelijken, ook voor de bedrijven binnen ABZ Direct die niet deelnemen aan ABZ Select.
“Deelname aan ABZ Select is een extra stimulans om alle voercijfers structureel bij te houden”, constateert Gerhard. “Ik word steeds fanatieker in het gebruik. Deze cijfers hebben ook wel eens geholpen in de beslissing om minder krachtvoer en meer eigen ruwvoer te geven.”
Helemaal los hiervan zit Gerhard ook bij een studieclub van zes boeren uit de regio die zo’n vijf keer per jaar bij elkaar komen. “Dan komen ook de economische boekhoudcijfers op tafel en dat is altijd leerzaam. Je ziet hoe een ander het doet en je hoort het verhaal waarom die het zo doet. Ik vind eigenlijk dat elke boer zoiets moet doen.”
Rode draad
Gemak, zowel voor de koe als voor de boer, is de rode draad door het bedrijf van Gerhard en Mirjam Hoff. “We willen een goed saldo, maar we gaan ook voor gemak. Daarom doet de loonwerker bijna alles hier, behalve voeren en melken. De medewerker melkt twee keer per week, de andere keren melk ik zelf. Daarnaast zorgt de medewerker voor mijn sociale vrijheid. Zij is heel flexibel; ik kan zelfs op vakantie gaan. Gelukkig kan ik het werk gemakkelijk loslaten. In het verleden ben ik bestuurlijk druk geweest in de LTO. Ook dat kon omdat ik die medewerker had. En dat zij in noodgevallen kan bijspringen, geeft ook veel rust. Dat is me wel wat waard.”
Videobeelden bij melkveebedrijf Hoff